بیماری مخملک که به نام اسکارلاتینا نیز شناخته می شود، یک عفونت باکتریایی است. شخص مبتلا به این بیماری دارای بثورات قرمز روشن است که قسمت اعظم بدن را می پوشاند. تب اسکارلت تقریباً همیشه با گلو درد و تب بالا همراه است. همچنین، در برخی از افرادی که مبتلا به گلو درد استرپتوکوکی هستند، ایجاد می شود. در ادامه این مقاله به توضیح بیشتری درباره علل، علائم و راه های درمان آن می پردازیم. به خواندن مطلب ادامه دهید.
تب اسکارلت یا مخملک چیست؟
تب اسکارلت یک عفونت باکتریایی به همراه بثورات قرمز روشن است که قسمت اعظم بدن را می پوشاند. معمولاً این بیماری با علائمی چون گلو درد و تب بالا شروع می شود.
علل بروز تب اسکارلت
مخملک توسط همان نوع باکتری ایجاد می شود که باعث گلو درد استرپتوکوکی می شود.
علائم تب اسکارلت
علائم و نشانه های اولیه ابتلا به بیماری تب اسکارلت یا مخملک عبارتند از:
- جوش قرمز: بثورات ایجاد شده بر روی پوست مانند آفتاب سوختگی به نظر می رسد. معمولاً از صورت یا گردن شروع می شود و به تنه، بازوها و پاها گسترش می یابد. اگر به پوست قرمز شده فشار وارد شود، رنگ آن تغییر می دهد.
- خطوط قرمز: چین های پوست اطراف کشاله ران، زیر بغل، آرنج، زانو و گردن معمولاً قرمزتر از بثورات اطراف می شوند.
- صورت برافروخته: ممکن است پوست صورت اطراف دهان سرخ شود. البته با کمی تغییر رنگ.
- زبان توت فرنگی: اغلب در اوایل بیماری زبان با پوششی سفید پوشانده می شود و به طور کلی رنگ زبان قرمز و سطح آن ناهموار به نظر می رسد.
بثورات و قرمزی صورت و زبان معمولاً حدود یک هفته طول می کشد. پس از فروکش کردن این علائم و نشانه ها، اغلب پوست به طور طبیعی لایه برداری می شود.
سایر علائم و نشانه های مرتبط با بیماری مخملک عبارتند از:
- تب 101 فارنهایت (38.3 درجه سانتیگراد) یا بالاتر، اغلب همراه با لرز
- گلو درد شدید که گاهی اوقات با لکه های سفید یا زرد رنگ همراه است
- مشکل در بلع
- بزرگ شدن غدد گردن (غدد لنفاوی) که به لمس حساس هستند
- تهوع یا استفراغ
- سردرد
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
کودکان 5 تا 15 ساله بیشتر از بقیه افراد به بیماری مخملک مبتلا می شوند. همچنین، سایر افرادی که با بیمار به طور مستقیم در تماس باشند. زیرا میکروب های تب مخملک به راحتی در افرادی که در تماس نزدیک هستند، مانند اعضای خانواده یا دوستان گسترش می یابد.
عوارض عدم درمان بیماری تب اسکارلت چیست؟
در صورت عدم درمان بیماری تب اسکارلت (مخملک)، باکتری ها به موارد زیر گسترش می یابند:
- لوزه ها
- ریه ها
- پوست
- کلیه ها
- خون
- گوش میانی
به ندرت، تب مخملک می تواند منجر به بیماری روماتیسمی شود. اما، این بیماری می تواند موارد زیر را تحت تأثیر قرار دهد:
- قلب
- مفاصل
- سیستم عصبی
- پوست
راه های تشخیص آن
در این بخش به بررسی راه های تشخیص بیماری مخملک می پردازیم که عبارت اند از:
معاینه فیزیکی
ابتدا پزشک شما را معاینه فیزیکی می کند و در طول معاینه فیزیکی، موارد زیر را مورد بررسی قرار می دهد. این شامل:
- وضعیت گلو، لوزه ها و زبان کودک را بررسی می کند.
- گردن کودک را لمس می کند تا مشخص شود آیا غدد لنفاوی بزرگ شده اند یا خیر.
- بررسی ظاهر و بافت بثورات
سواب گلو
اگر پزشک علت بیماری را استرپتوکوک تشخیص دهد، برای برداشتن موادی که ممکن است باکتری های استرپتوکوکی را در خود جای دهد، لوزه ها و پشت گلوی کودک را ماساژ می دهد و سواب گلو را انجام می دهد.
آزمایش باکتری های استرپتوکوکی مهم است. زیرا تعدادی از شرایط می تواند علائم و نشانه های تب مخملک را ایجاد کند و این بیماری ها ممکن است به درمان های متفاوتی نیاز داشته باشند. اگر باکتری استرپتوکوک وجود نداشته باشد، عامل دیگری باعث بروز این بیماری می شود.
فرزندم مبتلا به مخملک می باشد، او چه زمانی می تواند به مدرسه بازگردد؟
زمانی که کودک شما حداقل به مدت 24 ساعت آنتی بیوتیک مصرف کرده است و دیگر تب ندارد، می تواند به مدرسه بازگردد.
آیا این بیماری مسری است؟
در بیماری مخملک، باکتری های استرپتوکوک ها سم تولید می کنند که باعث ایجاد بثورات و قرمز شدن زبان می شود. بیماری مخملک مانند بیماری آبله مرغان از طریق قطرات خارج شده هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. دوره کمون تب اسکارلت معمولاً 2 تا 4 روز است.
راه های جلوگیری از ابتلا به بیماری مخملک
هیچ واکسنی برای جلوگیری از بیماری مخملک وجود ندارد. بهترین راه کارهای پیشگیری از بیماری مخملک یا تب اسکارلت همان اقدامات احتیاطی استاندارد جهت پیشگیری از ابتلا به عفونت ها است. راه های پیشگیری عبارت اند از:
- شست و شوی دست ها: به کودک خود نشان دهید که چگونه دست های خود را به خوبی با آب گرم و صابون بشوید.
- از به اشتراک گذاری وسایل شخصی خودداری کنید: به عنوان یک قاعده، کودک شما نباید لیوان یا ظروف غذا خوردن را با دوستان یا همکلاسی های خود به اشتراک بگذارد. این قانون در مورد اشتراک غذا نیز صدق می کند.
- دهان و بینی خود را بپوشانید: به کودک خود بگویید که هنگام سرفه و عطسه دهان و بینی خود را بپوشاند تا از انتشار احتمالی میکروب ها جلوگیری شود.
- شست و شوی وسایل شخصی با آب گرم و صابون: اگر فرزند شما مبتلا به بیماری مخملک است، لیوان های آشامیدنی، ظروف و در صورت امکان اسباب بازی ها را در آب گرم و صابون بشویید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بیماری مخملک بیشتر در کودکان 5 تا 15 سال شایع است. اگرچه زمانی مخملک به عنوان یک بیماری جدی دوران کودکی در نظر گرفته می شد، اما درمان های آنتی بیوتیکی آن را کمتر تهدید کننده کرده است.
با این حال، در صورت عدم درمان، مخملک می تواند منجر به شرایط جدی تری شود که قلب، کلیه ها و سایر قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین، اگر فرزند شما دچار گلو درد است با پزشک خود مشورت کنید. همچنین در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- تب 102 درجه فارنهایت (38.9 درجه سانتیگراد) یا بالاتر
- غدد متورم یا حساس در گردن
- بثورات قرمز
راه های درمان تب اسکارلت یا مخملک چیست؟
شما می توانید برای درمان این بیماری مانند سایر بیماری ها از دو روش درمان خانگی و درمان پزشکی استفاده کنید. این شامل:
تغییر شیوه زندگی و استفاده از درمان های خانگی
بهتر است برای کاهش ناراحتی و درد کودک موارد زیر را رعایت کنید که عبارت اند از:
- با استفاده از دارو تب و درد را درمان کنید: از ایبوپروفن (ادویل، موترین کودکان) یا استامینوفن (تیلنول، دیگران) برای کنترل تب و به حداقل رساندن گلودرد استفاده کنید.
- مایعات زیاد بنوشید: به کودک خود مقدار زیادی آب و سایر نوشیدنی ها را بدهید تا گلو مرطوب بماند و از کم آبی بدن جلوگیری شود.
- آب نمک غرغره کنید: اگر کودک شما قادر به غرغره آب است، به او آب نمک بدهید تا غرغره کند و سپس، آب نمک را از دهان خارج کند. این ممکن است درد گلو را کاهش دهد.
- فضای خانه را مرطوب نگه دارید: برای از بین بردن هوای خشک که ممکن است گلو درد را بیشتر تحریک کند، از دستگاه بخور استفاده کنید.
- به کودک پاستیل سالم بدهید: کودکان بزرگتر از 4 سال می توانند برای تسکین گلو درد پاستیل را بمکند.
- غذاهای آرام بخش بدهید: مایعات گرم مانند سوپ و غذاهای سرد مانند یخ می تواند گلو درد را تسکین دهد.
- از تماس با عوامل تحریک کننده اجتناب کنید: از تماس با دود سیگار و سایر دود ها و محصولات شوینده و پاک کننده که می توانند گلو را تحریک کنند اجتناب کنید.
بیشتر بدانید: درمان گلو درد فقط با 8 روش طبیعی و آسان!
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، فورا به به پزشک مراجعه کنید:
- تب شدید (38.9 درجه سانتیگراد یا بالاتر)
- گلو درد شدید با مشکل بلع
- درد شدید یا استفراغ شکم
- سردرد شدید
درمان پزشکی
اگر فرزند شما مبتلا به تب مخملک است، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما دوره کامل دارو را به پایان رسانده است. عدم رعایت دستورالعمل های درمانی ممکن است عفونت را به طور کامل از بین نبرد و خطر ابتلا به عوارض را در کودک شما افزایش دهد. همچنین، موجب مقاومت آنتی بیوتیکی می شود.
منبع:
www.mayoclinic.org
