پوسته ها و زخم های پوست سر ممکن است خارش دار و ناخوشایند باشد. خراشیدن، به طور کلی آن ها را بدتر می کند و احتمال عفونت را افزایش می دهد. در بسیاری از موارد، دَلَمه ها و زخم های پوست سر به خودی خود یا با روش های درمانی بدون نسخه (OTC) برطرف می شوند. در ادامه این مقاله به بررسی عوامل موثر در ایجاد زخم های پوست سر و راه های درمان آن می پردازیم.
دلایل ایجاد پوسته و زخم پوست سر
عوامل زیادی می تواند باعث زخم در پوست سر شود. در اینجا به بررسی چند علت آن که از نظر پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است می پردازیم.
1- درماتیت تماسی
درماتیت تماسی مسری نیست. درماتیت تماسی واکنش آلرژیک نسبت به چیزی است که لمس کرده اید. این واکنش ها عبارت اند از:
- استفاده از جواهرات یا محصولات بهداشتی و آرایشی مانند: شامپو و رنگ مو
- موادی مانند: لاتکس
- شاخ و برگ های فضای باز مانند: پیچک سمی یا بلوط سمی
- مواد سمی مانند: اسید باتری یا سفید کننده
هشدار! واکنش آلرژیک می تواند پوست شما را دچار لکه های خشک و خارش دار یا سوختگی کند. اگر خراشیده شود، زخم و خونریزی ایجاد می شود. پس زودتر به فکر درمان آن باشید.
اگر این اتفاق افتاد مراحل زیر را انجام دهید:
- ابتدا باید پوست سر خود را از آلاینده ها پاک کنید.
- واکنش های آلرژیک با قرار گرفتن مجدد در معرض مواد تحریک کننده، می توانند تقویت شوند. پس بسیار مراقب باشید و از تماس دوباره با ماده تحریک کننده خودداری کنید.
اما در صورتی که این علائم را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید:
- زخم آلوده به نظر می رسد
- زخم ها دردناک تر می شوند
- زخم در حال گسترش است
2- درماتیت سبورئیک (شوره سر)
این بیماری مسری نیست. درماتیت سبورئیک یک بیماری پوستی است که می تواند روی پوست سر شما تأثیر بگذارد. لکه های پوستی مربوط به این قسمت معمولاً سفید یا زرد هستند و می توانند به ساقه مو متصل شوند.
علائم شایع آن شامل:
- خارش
- پوسته پوسته شدن
نحوه درمان:
گزینه های زیادی برای درمان شوره سر وجود دارد. ممکن است لازم باشد چند نوع شامپوی دارویی را امتحان کنید تا شامپویی را پیدا کنید که به طور موثری شوره سر شما را کنترل کند. برخی از موادی که هنگام انتخاب شامپو باید به دنبال آن ها باشید:
- پیریتین روی
- اسید سالیسیلیک
- سولفید سلنیوم
- تار
اگر شامپوهای دارویی OTC کمکی نمی کنند، می توانید شامپوی تجویز شده مانند شامپو حاوی کتوکونازول را نیز امتحان کنید. اما دقت کنید، این دارو می تواند عوارض جانبی داشته باشد. همیشه دستورالعمل های روی برچسب را با دقت مطالعه کنید.
در صورت بروز موارد زیر به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. عوارض جانبی عبارت اند از:
- تغییر در بافت مو
- ایجاد خارش
- ایجاد تحریک
نکته: شوره سر هیچ ارتباطی با نظافت ندارد. می توانید هر روز موهای خود را شامپو کنید و هنوز شوره سر داشته باشید. شوره سر حتی در نوزادان تازه متولد شده در شرایطی معروف به کلاهک تخت دیده می شود.
3- پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس یک بیماری پوستی غیر مسری است که می تواند قسمت های مختلف بدن شما را درگیر کند.
علائم پسوریازیس:
این بیماری می تواند پوسته های ضخیم و خاکستری نقره ای را در سراسر پوست سر ایجاد کند.
نحوه درمان:
- موارد خفیف اغلب از شامپو دارویی طراحی شده برای درمان پوست سر و سهولت خارش بهره مند می شوند.
- اگر این کمکی نکرد یا وضعیت شما بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید. زیرا موارد شدید ممکن است به استروئیدهای موضعی یا تزریقی نیاز داشته باشند.
- اگر پوسته های پوست سر همراه با تورم غدد لنفاوی باشد، ممکن است درمان ضد میکروبی لازم باشد.
4- اگزمای سبورئیک
این بیماری مسری نیست و علت آن نیز مشخص نیست.
علائم این بیماری:
- با اگزمای سبورئیک، پوست سر شما تحریک، قرمز و پوسته پوسته می شود.
- زخم های ضخیم می توانند، دچار خارش و بسیار ناراحت کننده شوند.
- التهاب اگزمای سبورئیک می تواند باعث گسترش آن به صورت، گردن و پشت گوش شود. در موارد شدید، می تواند به بقیه بدن نیز سرایت کند.
نحوه درمان:
- پماد موضعی با نسخه درمانی نیز ممکن است مفید باشد.
- شامپوهای دارویی می توانند به شل شدن فلس در اگزما کمک کنند.
5- کرم حلقوی پوست سر (قارچ پوست سر)
این بیماری کاملا مسری است. قارچ پوست سر یک عفونت قارچی است که روی پوست سر و ساقه های مو تأثیر می گذارد و باعث ایجاد لکه های کوچک خارش دار و پوسته پوسته ای روی سر می شود. کرم حلقوی به احتمال زیاد کودکان را بیشتر درگیر می کند.
علائم شامل: خارش و وصله های پوسته پوسته می باشد.
نحوه درمان:
- کرم ها و لوسیون ها برای درمان کرم حلقوی پوست موثر نیستند. در عوض، داروهای ضد قارچ خوراکی باید به مدت یک تا سه ماه از طریق دهان مصرف شوند. به عنوان مثال: می توان به گریزئوفولوین (Gris-PEG) و تربینافین (لامیسیل) اشاره کرد.
- هم چنین ممکن است پزشک در طول دوره درمان از یک شامپوی دارویی حاوی سلنیوم سولفید استفاده کند.
کرم حلقوی درمان نشده می تواند منجر به موارد زیر شود:
- التهاب شدید
- جای زخم
- ریزش مو که ممکن است دائمی باشد.
6- شپش سر
شپش سر می تواند بسیار مسری باشد. اگر فردی در خانه شما شپش سر دارد، باید همه کسانی که از نزدیک با وی در تماس بوده اند بررسی شوند.
اگر شپش دارید، احتمالاً احساس حركت در پوست سر و همچنین خارش خواهید داشت. اگر پوست سر بیش از حد خراشیده شود، در نهایت با پوسته های پوست سر مواجه خواهد شد. این می تواند منجر به زخم و در نهایت ایجاد عفونت شود.
نحوه درمان:
- شپش سر را می توان با داروهای OTC که به طور خاص برای این منظور طراحی شده اند درمان کرد.
- رختخواب، لباس و مبلمان را که فرد ناقل شپش استفاده کرده است، بشویید.
- از آب گرم برای لباسشویی استفاده کنید.
- هم چنین لباس را در حرارت زیاد خشک کنید.
- منبع معتبر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) پیشنهاد می کنند که مسواک و شانه ها را به مدت 5 تا 10 دقیقه در 130 درجه فارنهایت (54.4 درجه سانتیگراد) آب خیس کنید.
- برای مواردی که نمی توانید بشویید، آن ها را در کیسه پلاستیکی قرار دهید و درب آن را به مدت 2 هفته محکم ببندید.
- هم چنین می توانید درمان شپش سر با روش های خانگی را نیز امتحان کنید.
7- لیچن پلانوپیلاریس (lichen planopilaris)
این بیماری مسری نیست. لیچن پلانوپیلاریس باعث برجستگی های قرمز یا بنفش روی پوست می شود. این می تواند منجر به ریزش مو شود، همچنین به عنوان آلوپسی یا اسکار دائمی شناخته می شود. ریزش مو ناشی از lichen planopilaris به طور معمول دائمی است.
هر کسی می تواند به لیچن پلانوپیلاریس مبتلا شود، اما احتمال دارد در میانسالی قطع شود. پزشک ممکن است بتواند آن را از طریق شکل ظاهری تشخیص دهد. نمونه برداری از پوست، تشخیص را تأیید می کند. بیشتر اوقات، هیچ علتی مشخص نیست.
نحوه درمان:
Lichen planopilaris گاهی خود به خود برطرف می شود، اما در برخی موارد می تواند برای سال ها ادامه یابد.
- درمان معمولاً شامل کرم های موضعی کورتون یا استروئیدهای خوراکی است.
- در برخی موارد، استروئیدهای تزریقی ممکن است مفیدتر باشند.
- آنتی هیستامین ها می توانند به کاهش خارش کمک کنند.
8- زونا
زونا یک بیماری غیر مسری است که توسط همان ویروسی ایجاد می شود که باعث آبله مرغان می شود. بعد از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بدن شما خاموش باقی می ماند. در صورت فعال شدن، شما دچار زونا می شوید.
- زونا به طور عمده، پوست بدن را تحت تأثیر قرار می دهد، اما ممکن است روی پوست سر نیز ایجاد شود.
- بثورات زونا کاملاً دردناک است.
- همچنین ممکن است باعث سردرد یا ضعف صورت شود.
نحوه درمان:
درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای ضد ویروسی
- داروی ضد درد
- پمادهای موضعی
9- فولیکولیت ائوزینوفیل
این بیماری مسری نیست. فولیکولیت ائوزینوفیلیک نوعی بیماری است که پوست و پوست سر افرادی که HIV دارند را تحت تأثیر قرار می دهد. این زخم ها باعث خارش، ملتهب شدن و چرکی شدن می شوند. هنگامی که زخم ها بهبود می یابند، قسمتی از پوست تیره باقی می ماند.
نحوه درمان:
شامپوها، کرم ها و داروهای خوراکی مختلفی وجود دارد که ممکن است به کنترل عفونت و تسکین علائم کمک کند. هر کسی که مبتلا به اچ آی وی باشد و پوست بدن یا پوست سر وی پوسته پوسته شود، باید به ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مراجعه کند.
10- درماتیت هرپتیفورمیس
این بیماری مسری نیست. درماتیت هرپتیفورمیس یک بیماری مربوط به خارش پوست سر و پوست است که در افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا آلرژی به گلوتن مشاهده می شود.
علائم آن: باعث ایجاد گروه هایی از برجستگی های قرمز همراه با خارش شدید می شود. به طور معمول، احساس سوزش قبل از ظاهر شدن برجستگی ها احساس می شود.
نحوه درمان:
- داروی تجویز شده داپسون (Aczone) ممکن است برای تسکین علائم استفاده شود.
- با این حال، پیروی از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن، تنها راه موثر برای درمان بیماری زمینه ای است.
11- ضایعات لوپوس روی پوست سر
لوپوس مزمن و غیر مسری است. لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن بدن شما آنتی بادی هایی ایجاد می کند که به بافت سالم حمله می کنند. این آنتی بادی ها علاوه بر حمله به قسمت های سالم بدن شما می توانند باعث درد و التهاب شوند.
علائم آن:
ضایعات یا بثورات پوستی ممکن است در مناطقی که معمولاً در معرض آفتاب هستند، مانند: سر، صورت و گردن شما ظاهر شود. اگر ضایعات روی پوست سر ایجاد شود، ریزش مو و زخم ایجاد می شود.
نحوه درمان:
- درمان بیماری های پوستی مربوط به لوپوس می تواند شامل کرم های کورتیکواستروئید یا مهار کننده های کلسینورین باشد.
- داروهایی مانند داپسون برای موارد متوسط تر ممکن است استفاده شود.
12- سرطان پوست روی پوست سر
چندین نوع مختلف سرطان پوست وجود دارد که هیچ یک مسری نیستند. سرطان پوست معمولاً در مناطقی مانند: پوست سر، صورت، گردن، بازوها و دست ها که اغلب در معرض آفتاب قرار می گیرند ایجاد می شود.
🔔 بیشتر بدانید: سرطان پوست چیست؟ علائم و روش های درمان
اگر شما علائم زیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید. این علائم شامل:
- زخم هایی که خوب نمی شوند.
- قسمت هایی که برجسته یا پوسته پوسته شده اند.
- لکه هایی که رنگ، اندازه یا شکل آن تغییر می کنند.
نحوه درمان:
درمان سرطان پوست به نوع سرطان پوست، مرحله سرطان و سلامت کلی شخص مبتلا بستگی دارد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
بیشتر اوقات، زخم های پوست سر، بیماری جدی را نشان نمی دهند. اگر زودتر علت ایجاد زخم را تشخیص دهید، زودتر می توانید راه درمان و تسکین درد را پیدا کنید. اگر نمی توانید علت دَلَمه ها و زخم های خود را تشخیص دهید یا زخم ها در حال گسترش هستند یا به نظر می رسد آلوده شده اند، به پزشک مراجعه کنید.
منبع: healthline.com
