اگزما اصطلاحی است برای پوست هایی که ملتهب یا تحریک پذیر هستند. شایع ترین نوع آن درماتیت آتوپیک یا اگزمای آتوپیک است. “آتوپیک” به گرایش فرد به گرفتن مشکلات آلرژیک مانند آسم و تب یونجه می باشد.
حدود 10٪ تا 15٪ ازکودکان در ایران دچار اگزما می شوند. 85% از کسانی دچار اگزما می شوند زیر 5 سال هستند. بیشتر کودکان تا 10 سالگی اگزما دارند. البته در برخی از افراد علائم اگزما در آن ها باقی می ماند و بعضی دیگر نیز این علائم محو می شود.
هیچ درمان قطعی وجود ندارد، اما اکثر افراد می توانند با انجام خیلی از کار ها و جلوگیری از تحریک پذیری پوست، این بیماری را مدیریت کنند. اگزما مسری نیست، بنابر این نمی توانید آن را به شخص دیگری منتقل کنید.
علائم اگزما
علائم اگزما برای همه متفاوت است و همیشه در یک نقطه از بدن اتفاق نمی افتد.
مهم نیست که در کدام قسمت از پوست این مشکل به وجود آمده است، زیرا تقریباً اکثر مواقع خارش به همراه دارد. خارش گاهی قبل از بثورات شروع می شود.
علائم اگزما در نوزادان
در نوزادان، خارش این جوش ها می تواند منجر به ترکیدن، پوسته پوسته شدن و بیشتر در صورت و پوست سر اتفاق بیافتد. همچنین ممکن است روی بازوها، پاها، پشت و قفسه سینه آن ها اتفاق بیفتد.
علائم اگزما در کودکان
در کودکان و نوجوانان معمولاً بر روی خم آرنج، پشت زانو، گردن یا مچ دست یا مچ پا این علائم وجود دارد.
علائم اگزما در بزرگسالان
اگزما در بزرگسالان معمولاً روی صورت، قسمت پشتی زانو، مچ دست یا پاها اتفاق می افتد.
احتمالاً پوست شما بسیار خشک، ضخیم یا پوسته پوسته خواهد بود. افرادی که پوست نرمالی دارند، این مناطق ممکن است از قرمز به رنگ قهوه ای تبدیل شوند. افرادی که دارای پوست تیره هستند، اگزما می تواند بر روی رنگ دانه های پوست تأثیر بگذارد و باعث می شود ناحیه ای که اگزما گرفته، تیره تر شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
- علائم عفونت مانند: تب، قرمزی، گرمی یا تاول را مشاهده می کنید.
- اگزما در شما ناگهان تغییر می کند یا بدتر می شود.
- درمان ها مؤثر نیستند.
انواع اگزما
- Atopic dermatitis: رایج ترین نوع اگزما که همه معمولا از آن صحبت می کنند، این نوع است.
- Contact dermatitis: تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی خود این نوع اگزما را مبتلا می شوند. این گونه که پوست شما با چیزی که باعث ایجاد اگزما می شود، تماس پیدا می کند.
- Dyshidrotic eczema: وقتی پوست شما به روشی که باید از آن مراقبت نمی شود، این گونه اگزما را می گیرند.
- Nummular eczema: اغلب پس از آسیب دیدگی پوست مانند سوختگی یا نیش حشرات دچار این نوع اگزما می شویم.
- Seborrheic dermatitis: این اتفاق در مناطقی از بدن شما با غده های زیادی چربی رخ می دهد. هنگامی که روی پوست سر شما قرار دارد، به آن شوره سر گفته می شود.
- Stasis dermatitis: این نوع در افرادی که جریان خون ضعیفی دارند، معمولاً در پایین پاها مشاهده می شود.
علل اگزما و عوامل خطرساز آن
محققین دقیقا نمی دانند چه چیزی باعث به وجود آمدن اگزما می شود ولی ممکن است پاسخ سیستم ایمنی بدن شما به چیزی تحریک کننده باشد. مشکلات موجود در پوست شما (مانند زخم ها) می تواند باعث رطوبت و میکروب شود.
اگزما اغلب در افرادی که دارای سابقه خانوادگی از لحاظ حساسیت یا آسم هستند، اتفاق می افتد.
برخی از عواملی که باعث مشکلاتی در پوست شما می شوند عبارتند از:
- پارچه زبر یا ضخیم
- احساس گرما یا سرمای بیش از حد
- محصولات خانگی مانند صابون یا مواد شوینده
- شوره حیوانات
- عفونت های تنفسی یا سرماخوردگی
- فشار
تشخیص اگزما
افراد غیر متخصص نمی توانند اگزما را تشخیص دهند. با مراجعه به پزشک پوست و با پرسیدن چند سوال، می توانید بفهمید که آیا اگزما دارید یا حساسیت.
از آنجا که بسیاری از مبتلایان به اگزما آلرژی هم دارند، پزشک شما معمولا برخی از آزمایشات آلرژی را برای مشخص کردن نوع حساسیت شما سفارش می دهد. اغلب برای کودکان مبتلا به اگزما آزمایش آلرژی را می نویسند.
درمان اگزما
هدف از درمان اگزما کاهش و جلوگیری از خارش است که می تواند منجر به عفونت شود.
درمان های خانگی
از آنجا که پوست شما خشک و خارش دار است، معمولا پزشک شما برای مرطوب نگه داشتن دست شما، لوسیون های مخصوص پوست و کرم ها را توصیه می کند.
در صورت مرطوب بودن پوست (مثلا زمانی که حمام می کنید) از این موارد استفاده خواهید کرد تا رطوبت پوست خود را حفظ کنید. محصولات بدون نسخه مانند: کرم هیدروکورتیزون و آنتی هیستامین ها نیز می توانند کمک کنند.
کمپرس های سرد هم ممکن است خارش را تسکین دهند.
دارو ها
پزشک شما همچنین ممکن است کرم و پماد هایی را با استفاده از کورتیکواستروئید ها برای کاهش التهاب تجویز کند. اگر آن ناحیه آلوده شود، احتمالاً به آنتی بیوتیک نیاز دارید.
گزینه های دیگر شامل درمان تار (مواد شیمیایی که باعث کاهش خارش می شوند)، فوتوتراپی (با استفاده از نور ماوراء بنفش) و داروی سیکلوسپورین می شوند.
FDA دو دارو به نام سیستم ایمنی بدن (TIMs) را برای اگزمای خفیف تا متوسط تأیید کرده است. Elidel و Protopic کرم های پوستی هستند که با تغییر پاسخ سیستم ایمنی بدن، برای جلوگیری از شعله ور شدن کار می کنند.
FDA به پزشکان هشدار داده است که به دلیل نگرانی در مورد خطر ابتلا به سرطان، از داروی Elidel و Protopic با احتیاط استفاده کنند. این دو کرم همچنین هشدار “جعبه سیاه” FDA را بر روی بسته بندی خود به منظور هشدار پزشکان و بیماران از خطرات احتمالی را دارند.
این هشدار به پزشکان توصیه می کند که پس از عدم موفقیت سایر درمان های اگزما در بزرگسالان و کودکان بالای 2 سال، پزشکان فقط مدت کوتاهی از الیدل و پروتوپیک تجویز کنند. این نباید در کودکان زیر 2 سال استفاده شود.
یک داروی بیولوژیکی به نام dupilumab (Dupixent) FDA برای اگزمای متوسط تا شدید تأیید شده است. پروتئین های بیولوژیکی خاصی را از اتصال به گیرنده های روی سلول های شما مسدود می کند. این امر با حفظ بیش از حد سیستم ایمنی بدن، باعث التهاب یا جلوگیری از التهاب می شود.
عوارض اگزما
عوارض ناشی از اگزما شامل موارد زیر است:
- عفونت
- زخم
- از دست دادن خواب به دلیل خارش
- ملتهب شدن اگزما
چند نکته که می تواند به شما در جلوگیری از شیوع یا جلوگیری از بدتر شدن آن ها کمک کند:
- اغلب پوست خود را مرطوب کنید.
- از تغییرات ناگهانی دما یا رطوبت خودداری کنید.
- سعی کنید عرق نکنید.
- استرس را از خود دور کنید.
- از مواد خارش زا مثل پشم یا پارچه های پشمی دوری کنید.
- از صابون های سخت، مواد شوینده یا حلال ها استفاده نکنید.
- به غذا هایی که ممکن است این علائم را ایجاد کنند، توجه کنید و سعی کنید از مصرف آن ها خودداری کنید.
- در اتاق خواب خود از رطوبت ساز استفاده کنید.
سلب مسئولیت: محصولات موجود یا دستورالعمل های ارائه شده در این نوشته، صرفا جنبه عمومی داشته و نمی توان به طور صد درصد آن را به همه افراد تعمیم داد. لذا توصیه می شود قبل از استفاده از این محصولات، دارو ها و یا انجام دستورالعمل ها، با پزشک معالج خود مشورت نمایید. همچنین اگر دارای بیماری خاص هستید و یا به برخی از مواد تشکیل دهنده این محصولات حساسیت دارید، توصیه می شود بدون مشورت پزشک از محصولات استفاده نکنید.