سوختگی شیمیایی می تواند برای هر کسی در هر مکانی در خانه، محل کار، مدرسه، بیرون از منزل و غیره رخ دهد. در ادامه این مقاله به برسی سوختگی شیمیایی، دلایل و نحوه درمان آن می پردازیم.
سوختگی شیمیایی چیست؟
سوختگی می تواند در صورت تماس مستقیم فرد با یک ماده شیمیایی یا بخارات آن باعث آسیب به پوست شود، اما سوختگی بیشتر افراد بدون عواقب جدی بهبود می یابد. برای جلوگیری از عوارض و مرگ، سوختگی های شدید شیمیایی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند.
عوامل عمده سوختگی شیمیایی
بیشتر سوختگی های شیمیایی در نتیجه سوء استفاده از محصولات بهداشتی رخ می دهد. محصولاتی مانند سفید کننده، پاک کننده های اجاق گاز و مواد رقیق کننده رنگ ممکن است منجر به سوختگی شود. برخی از رایج ترین محصولات مرتبط با سوختگی شیمیایی عبارت اند از:
- اسید باتری ماشین
- سفید کننده های بهداشتی مانند: تیرک و وایتکس
- آمونیاک
- تمیز کننده های استخر شنا
- تمیز کننده های توالت و زهکشی
- تمیز کننده های اجاق گاز
- کودها
- تمیز کننده های فلزی
- رقیق کننده های رنگ
هم چنین بسیاری از محصولات دیگر که در خانه و محل کار استفاده می شوند، ممکن است حاوی مواد شیمیایی باشند که باعث سوختگی می شوند.
موارد احتیاط
- هرکسی که به هر دلیلی مواد شیمیایی را نگهداری می کند، باید مواد شیمیایی را در جایی مناسب ذخیره کند تا از حوادث جلوگیری کند.
- همچنین باید در صورت در دسترس قرار گرفتن، ظروف را برچسب گذاری کنند تا دیگر افراد بدانند با چه مواد شیمیایی سروکار دارند.
- در هنگام استفاده از مواد شیمیایی از دست کش استفاده شود.
علائم سوختگی شیمیایی به چه عواملی بستگی دارد؟
علائم آن بسته به عوامل مختلفی متفاوت خواهد بود. این عوامل عبارت اند از:
- علائم سوختگی به این که چه نوع ماده شیمیایی استشمام، بلعیده و یا لمس شود، بستگی دارد. زیرا در صورت بلع یا استنشاق ماده شیمیایی، علائم متفاوت است.
- این که در هنگام تماس پوست با ماده شیمیایی، بر روی پوست برش های باز (ترک) وجود داشته باشد یا خیر بستگی دارد.
- بستگی به مقدار و قدرت ماده شیمیایی دارد.
- بستگی دارد این ماده شیمیایی گازی، مایع یا جامد باشد (دانستن نوع ماده شیمیایی که باعث سوختگی شده مهم است).
- بستگی به محل تماس روی بدن دارد. زیرا علائم واکنش ماده شیمیایی در تماس با پوست، چشم یا داخل بدن متفاوت خواهد بود.
علائم سوختگی شیمیایی چیست؟
سوختگی می تواند باعث ایجاد عفونت، تورم، تاول، زخم، درد و شوک شود، هم چنین سوختگی می تواند کشنده باشد. در ادامه به بررسی علائم سوختگی در اثر لمس و استنشاق مواد شیمیایی می پردازیم.
علائم عمومی و رایج ماده شیمیایی (در اثر لمس پوست و چشم):
- پوستی که سیاه یا مرده به نظر می رسد.
- قرمزی یا سوزش در ناحیه ای که تحت تأثیر قرار گرفته است.
- بی حسی و درد در مناطق آسیب دیده.
- در صورت تماس ماده شیمیایی با چشم، تغییر یا کاهش بینایی ایجاد می شود.
در صورتی که کسی ماده شیمیایی را بلعیده یا استنشاق کرده باشد، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کند:
- ضربان قلب نامنظم یا ایست قلبی
- فشار خون پایین
- تنگی نفس
- سردرد
- سرفه کردن
- سرگیجه
- تشنج
- انقباض عضله
مراقبت های قبل از رسیدن اورژانس
سوختگی های شیمیایی اغلب به درمان های پزشکی نیاز دارند. اما قبل از رسیدن اورژانس و مراقبت های پزشکی شما می توانید با انجام مراحل زیر از آسیب بیشتر پیشگیری کنید.
- اگر کسی در معرض ماده شیمیایی قرار گرفته باشد، اولین کاری که باید انجام شود این است که لباس های آلوده را از تن خارج کنید.
- سپس باید حداقل 20 دقیقه ناحیه آسیب دیده را با آب بشویند.
- اگر این کار به سرعت کافی انجام شود، شدت سوختگی کمتر می شود و ممکن است زمان بهبودی کوتاه شود.
نکته: اگر والدین شک دارند کودکی ماده شیمیایی را استنشاق یا بلعیده است، ابتدا باید با مرکز کنترل سم محلی تماس بگیرند و نحوه جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر را بشناسند.
چه موقع به فوریت های پزشکی نیاز دارید؟
چند مثال که در آن خدمات اضطراری باید فراخوانی شود. شامل موارد زیر است:
- زمانی که فرد احساس ضعف داشته باشد و دچار رنگ پریدگی پوست شده باشد.
- اگر منطقه آسیب دیده پوست از 3 اینچ (7.5 سانت) بزرگتر باشد.
- اگر سوختگی چشم، دست، پا، صورت، کشاله ران، لگن یا مفصل اصلی را تحت تأثیر قرار دهد.
پزشکان ممکن است کارهای آزمایشگاهی و سایر آزمایش های تشخیصی را برای تعیین هر گونه نگرانی بیشتر در مورد سلامتی انجام دهند. سپس یک برنامه درمانی براساس شرایط کلی فرد، نوع مواجهه و احتمال بدتر شدن علائم فرد تهیه می شود.
- جایگزینی پوست
- مدیریت درد
- جراحی پلاستیک
- کار درمانی
- مشاوره
درمان سوختگی های شیمیایی
نحوه درمان به علت، شدت، عمق سوختگی و میزان بافت آسیب دیده بستگی خواهد داشت. اولین مرحله درمان، تعیین سطح سوختگی است، سطح سوختگی به شرح زیر می باشد:
- سوختگی درجه یک روی لایه بالایی پوست تأثیر می گذارد.
- سوختگی درجه دو باعث آسیب به لایه دوم پوست می شود.
- سوختگی های درجه سه عمیق ترین لایه های پوست و بافت های زیر را تحت تأثیر قرار می دهد.
دومین مرحله تعیین روش درمان است، زیرا بسته به شدت سوختگی روش های درمان سوختگی های شیمیایی متفاوت است. از جمله این روش ها:
- مصرف داروهای آنتی بیوتیک و داروهای ضد خارش
- تزیق مایعات از طریق سرم
- تمیز کردن و از بین بردن بافت های مرده پوست
- پیوند پوست، با استفاده از پوست سالم، یک قسمت از بدن، زخم را درمان می کنند.
سوختگی های جدی تر شیمیایی نیاز به توان بخشی دارند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
- کسانی که در صنایعی مانند: تولید، ساخت و ساز و کشاورزی کار می کنند.
- نوزادان، کودکان خردسال، افراد مسن و افراد معلول، زیرا ممکن است این گروه ها نتوانند مواد شیمیایی را به درستی کنترل کنند، بنابراین ممکن است سوختگی بیشتر رخ دهد.
- سوختگی های شیمیایی در خانه گاهی به محصولات آرایشی، از جمله لایه برداری شیمیایی و کرم های آکنه مربوط می شود. در حالی که این نوع سوختگی نادر است، اما می تواند صدمات و عوارض بسیار جدی ایجاد کند.
در یک مطالعه، پرونده یک مرد 38 ساله آسیایی درباره سوختگی شیمیایی بررسی شد. این مرد آسیایی جهت درمان آکنه از داروهای شیمیایی استفاده کرده است، با دیدن نتایج عالی درمان آکنه، میزان (دوز) روزانه دارو را افزایش داده است. بنابراین در عرض چند روز، این منجر به سوختگی در اولین لایه پوست صورت او شد. این مرد به دلیل سوختگی شیمیایی تحت درمان قرار گرفت.
سخن آخر
بی احتیاطی شایع ترین دلیل صدمه می باشد. با این حال، محققان خاطرنشان کردند که جهت کاهش حوادث و مرگ در اثر سوختگی شیمیایی قوانین ایمنی محل کار، آموزش و استفاده تجهیزات حفاظتی رعایت شود.
درمان و بهبود آن به شدت آسیب بستگی دارد. سوختگی های جزئی شیمیایی با درمان، سریع تر بهبود می یابند در حالی که آسیب های شدیدتر به روش های درمانی گسترده و پیشرفته تری نیاز دارند.
بیشتر افراد می توانند در صورتی که دچار سوختگی شده باشند، با خدمات درمانی مناسب و توانبخشی بهبود یابند و زندگی عادی داشته باشند.
منبع: medicalnewstoday.com
