اگر پوست چرب دارید، احتمالاً کلمه “سبوم” را زیاد شنیده اید که توسط کارشناسان و برندهای زیبایی مطرح می شود. اما در واقع سبوم چیست؟ چرا در برخی افراد بیش از حد و در برخی دیگر بسیار کم وجود دارند؟ بهترین راه برای کنترل و تنظیم سطح سبوم پوست چیست؟ برای کسب اطلاعات بیشتر در ادامه با ما همراه باشید.
سبوم چیست؟
سبوم یک ماده روغنی است که توسط غدد چربی پوست آزاد می شود. سبوم ترکیب پیچیده ای از اسیدهای چرب، موم ها، قندها و سایر مواد شیمیایی طبیعی است و برای سلامت پوست ضروری است. سبوم کمک می کند تا از دست دادن آب از طریق پوست به حداقل برسد.
سبوم نقش کلیدی در مکانیسم دفاعی پوست دارد. سبوم از سطح پوست محافظت کرده و خطر نفوذ عناصر خارجی را کاهش می دهد و به حفظ رطوبت در لایه های عمیق تر کمک می کند.
نقش سبوم در سلامتی
- آبرسانی: سبوم به حفظ رطوبت داخل پوست که باعث هیدراتاسیون و انعطاف پذیری آن می شود کمک می کند.
- انتقال آنتی اکسیدان: سبوم آنتی اکسیدان های محلول در چربی را به سطح پوست منتقل می کند. آنتی اکسیدان ها ترکیبات طبیعی هستند که در برابر اثرات مخرب رادیکال های آزاد از بدن محافظت می کنند.
- محافظت در برابر میکروب ها: سبوم کمی اسیدی است و pH آن بین 4.5 تا 6.0 است. در نتیجه به جلوگیری از نفوذ پاتوژن های مضر مانند باکتری ها و ویروس ها به پوست کمک می کند.
چه چیزی باعث تولید بیش از حد سبوم می شود؟
اگر پوست بسیار چربی دارید، احتمالا بدن شما بیش از حد سبوم تولید می کند که منجر به بیماری های پوستی مانند آکنه و جوش می شود. علت اصلی تولید بیش از حد سبوم، عدم تعادل هورمونی از جمله بلوغ و بارداری است.
همانطور که هورمون ها، گرما، ورزش و ژنتیک در افزایش تولید سبوم نقش دارند، سبوم می تواند در پوست کم آب و یا پوست هایی که از محصولات نادرست استفاده کرده اند نیز بیش از حد تولید شود.
چه چیزی باعث تولید ناکافی سبوم می شود؟
فقط تولید بیش از حد سبوم نیست که می تواند باعث مشکلات پوستی شود یا نشانه ای از بیماری های زمینه ای باشد، بلکه تولید کم سبوم نیز، می تواند ناشی از بیماری هایی مانند غدد هیپوفیز، غدد فوق کلیوی، تخمدان ها یا بیضه ها و همچنین گرسنگی طولانی مدت باشد.
نشانه های عدم تعادل سبوم چیست؟
براق شدن سطح پوست نشانه تولید بیش از حد چربی است. همچنین، اگر از آکنه، روزاسه یا درماتیت اطراف دهان رنج می برید، همه این ها به دلیل تولید بیش از حد چربی است.
اگر سبوم کافی وجود نداشته باشد، پوست بیش از حد خشک، کدر و پوسته پوسته می شود.
درمان و کنترل تعادل سبوم یا چربی پوست چیست؟
علاوه بر برنامه مراقبت از پوست، درمان های حرفه ای دیگری نیز وجود دارند که می توانند در درمان عدم تعادل چربی موثر باشند، از جمله لایه برداری شیمیایی و میکرودرم آبریژن. این ها به پوست انرژی دوباره می بخشند و در نتیجه سلول های جدید و سالم تری در سطح پوست ایجاد می شوند.
در موارد شدیدتر، داروهای تجویزی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند. اگر پوست شما شدیدا چرب است یا دچار یک بیماری پوستی ناشی از پوست چرب شده اید که کنترل آن برای شما بسیار سخت است، می توانید روآکوتان (Roaccutane) را امتحان کنید.
روآکوتان با کاهش تولید سبوم در پوست و تولید کراتین (فلس های پوست که اغلب منافذ پوست را مسدود می کند) عمل می کند.
متعادل کردن تولید بیش از حد سبوم
تولید بیش از حد سبوم می تواند منجر به چربی پوست شود. افرادی که پوست چرب دارند ممکن است متوجه شوند که منافذ پوستشان بزرگتر و یا پوستشان چرب یا براق به نظر می رسد.
افراد اغلب می توانند با استفاده از یک روال مراقبت از پوست موثر که شامل محصولاتی است که حاوی موارد زیر است، پوست چرب را کنترل کنند:
- بتا هیدروکسی اسید
- بنزوئیل پراکسید
- اسید گلیکولیک
- اسید سالیسیلیک
توصیه می شود افراد دارای پوست چرب از پاک کننده های حاوی روغن یا الکل اجتناب کنند. این محصولات می توانند پوست را تحریک کرده و به طور بالقوه باعث تولید چربی بیشتر شوند.
پزشکان می توانند آکنه را با موارد زیر درمان کنند:
- آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی
- رتینوئیدها
- هورمون درمانی
- کورتیکواستروئیدها
- نور درمانی
- لایه برداری شیمیایی
متعادل کردن تولید کم سبوم
تولید کم سبوم نیز می تواند مشکلاتی ایجاد کند. عوامل زیر می توانند تولید سبوم را کم کنند:
- قرار گرفتن در معرض آلرژن ها یا مواد شیمیایی خشن
- برخی از داروهای ضد بارداری خوراکی مانند آنتی آندروژن ها
- رتینوئیدهای تجویزی، مانند ایزوترتینوئین (آکوتان)
- سوء تغذیه
- اختلالات غده هیپوفیز
افرادی که غدد سباسه کم کار دارند یا سبوم خیلی کمی دارند، پوست آن ها خشک، پوسته پوسته و خارش دار است. اگر این افراد از محصولات مراقبت از پوست حاوی مواد شیمیایی خشن استفاده کنند، این علائم ممکن است بدتر شود.
مرطوب کننده ها یا مرطوب کننده های حاوی سرامیدها می توانند به رفع خشکی پوست کمک کنند. این مواد مرطوب کننده شامل موارد زیر هستند:
- اسکوالن
- اسید هیالورونیک
- آلفا هیدروکسی اسیدها
- گلیسرول
- روغن جوجوبا
افراد همچنین می توانند پوست خشک خود را در خانه با روش های زیر درمان کنند:
- لایه برداری با یک اسکراب ملایم صورت
- استفاده از یک مرطوب کننده مناسب با نوع پوست
- حمام کردن با آب گرم و ولرم به جای آب داغ
- اجتناب از محصولات مراقبت از پوست و مو که حاوی الکل و رایحه های مصنوعی هستند
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فردی پوست چرب یا خشکی دارد که با درمان های بدون نسخه یا راه کارهای مراقبتی در منزل بهبود نمی یابد یا علائم پوستی نگران کننده زیر را مشاهده می کند باید به پزشک مراجعه کند:
- جوش های مداوم یا متعدد
- جوش های ملتهب که باعث ناراحتی روحی یا جسمی می شوند
- عفونت های پوستی مکرر
- خشکی، قرمزی یا خارش
- قسمت های خشک پوست که دچار پارگی یا خونریزی می شوند
سخن آخر
غدد چربی ماده ای روغنی به نام سبوم تولید می کند که جزء ضروری پوست است که تقریباً کل سطح بدن شما را مرطوب کرده و از آن محافظت می کند.
سبوم بیش از حد یا کم می تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی شود. تولید بیش از حد سبوم می تواند منجر به ایجاد پوست چرب یا ایجاد آکنه شود، در حالی که تولید کم سبوم می تواند منجر به خشکی، خارش یا پوسته پوسته شدن پوست شود.
در هر صورت محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه و راه کارهای مراقبت در منزل می توانند به تعادل مجدد سطح سبوم کمک کنند. اگر این تکنیک ها بی اثر باشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
منبع: glamourmagazine – medicalnewstoday
