فلج صورت از دست دادن حرکات صورت به دلیل آسیب عصبی است. به نظر می رسد که عضلات صورت شما افتاده یا ضعیف شوند. ممکن است در یک یا هر دو طرف صورت رخ دهد. علل شایع فلج صورت عبارتند از:
- عفونت یا التهاب عصب صورت
- ضربه به سر
- تومور سر یا گردن
- سکته
فلج صورت ممکن است به طور ناگهانی رخ دهد (مانند فلج بل) یا به تدریج در طی چند ماه (در مورد تومور سر یا گردن) رخ دهد. بسته به علت، فلج ممکن است برای مدت کوتاه یا طولانی مدت ادامه یابد.
چه چیزی باعث فلج صورت می شود؟
فلج بل
طبق گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، فلج بل شایع ترین علت فلج صورت است. هر سال حدود 40000 آمریکایی فلج ناگهانی صورت را به دلیل فلج بل تجربه می کنند. این وضعیت باعث التهاب عصب صورت می شود که معمولاً باعث افتادگی عضلات یک طرف صورت می شود.
هیچ کس دقیقاً نمی داند که چرا فلج بل رخ می دهد. ممکن است مربوط به عفونت ویروسی عصب صورت باشد. خبر خوب این است که اکثر افراد مبتلا به فلج بل در حدود شش ماه به طور کامل بهبود می یابند.
درمان
اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به فلج بل به تنهایی، با یا بدون درمان، به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، مطالعات نشان داده اند که مصرف فوری استروئیدهای خوراکی (مانند پردنیزون) و داروهای ضد ویروسی می تواند به افزایش شانس بهبودی کامل شما کمک کند. همچنین فیزیوتراپی می تواند به تقویت عضلات شما و جلوگیری از آسیب دائمی کمک کند.
برای کسانی که به طور کامل بهبود نمی یابند، جراحی زیبایی می تواند به اصلاح پلک هایی که کاملا بسته نمی شوند یا کجی لبخند کمک کند.
بزرگترین خطر فلج صورت آسیب احتمالی چشم است. فلج بل اغلب از بسته شدن کامل یک یا هر دو پلک جلوگیری می کند. هنگامی که چشم نمی تواند به طور معمول پلک بزند، قرنیه ممکن است خشک شود و ذرات محیط اطراف ممکن است وارد چشم شوند و به چشم آسیب برسانند.
افراد مبتلا به فلج صورت باید در طول روز از اشک مصنوعی استفاده کنند و شب ها از روان کننده چشم استفاده کنند. آنها همچنین ممکن است نیاز به استفاده از یک محفظه رطوبتی پلاستیکی شفاف داشته باشند تا چشم را مرطوب و محافظت کند.
سکته
علت جدی تر فلج صورت، سکته مغزی است. فلج صورت در هنگام سکته مغزی رخ می دهد که اعصابی که عضلات صورت را کنترل می کنند ، در مغز آسیب می بینند.
بسته به نوع سکته مغزی، آسیب به سلول های مغزی به دلیل کمبود اکسیژن یا فشار بیش از حد بر سلول های مغز ناشی از خونریزی ایجاد می شود.
درمان
هر فردی که دچار سکته مغزی شده باشد نیاز به درمان در بیمارستان دارد. بسته به علت سکته مغزی، پزشکان معمولاً داروها یا عمل جراحی را برای توقف خونریزی و نجات بافت مغز توصیه می کنند.
برخی از افراد پس از سکته به طور کامل بهبود می یابند، اما برخی دیگر ممکن است برای مدت طولانی پس از آن دچار مشکل شوند. غلبه بر علائم ممکن است از چند هفته تا چند سال طول بکشد و برخی از افراد ناتوانی مادام العمر خواهند داشت.
علل دیگر
سایر علل فلج یا ضعف صورت عبارتند از:
- شکستگی جمجمه یا آسیب به صورت
- تومور سر یا گردن
- عفونت گوش میانی یا سایر آسیب های گوش
- بیماری لایم، یک بیماری باکتریایی است که از طریق نیش کنه به انسان منتقل می شود
- سندرم رامسی هانت، فعال شدن مجدد ویروسی که بر عصب صورت تأثیر می گذارد
- بیماری های خود ایمنی مانند مولتیپل اسکلروزیس که بر مغز و نخاع تاثیر می گذارد و سندرم گیلن باره که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد.
برخی از نوزادان در هنگام تولد ممکن است دچار فلج موقت صورت شوند. با این حال، 90 درصد از نوزادان مبتلا به این نوع آسیب بدون درمان به طور کامل بهبود می یابند. شما همچنین می توانید در بدو تولد به دلیل برخی از سندرم های مادرزادی مانند سندرم موبیوس و سندرم ملکرسون-روزنتال دچار فلج صورت شوید.
درمان
درمان فلج صورت به دلایل دیگر ممکن است با جراحی برای ترمیم یا جایگزینی اعصاب یا عضلات آسیب دیده یا برداشتن تومورها انجام شود. وزنه های کوچکی نیز ممکن است با جراحی در داخل پلک بالایی قرار داده شود تا به بسته شدن آن کمک کند.
برخی افراد ممکن است علاوه بر فلج، حرکات عضلانی کنترل نشده را نیز تجربه کنند. تزریق بوتاکس که عضلات را منجمد می کند و همچنین فیزیوتراپی می تواند کمک کننده باشد.
علائم فلج صورت چیست؟
فلج بل
فلج بل یک اختلال عصبی است. این عصب هفتم، جمجمه ای که یکی از اعصاب صورت است را درگیر می کند و باعث می شود فرد نتواند یک طرف صورت خود را حرکت دهد.
طبق گفته سازمان ملی اختلالات نادر (NORD)، این بیماری به طور ناگهانی ظاهر می شود و طی چند ساعت بدتر می شود.
افراد ممکن است نتوانند ماهیچه های یک طرف صورت را حرکت دهند و ممکن است صاف و بی بیان به نظر برسد. گاهی اوقات، ممکن است فرد نتواند چشم را در سمت آسیب دیده ببندد.
قبل از فلج، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- تب بالا
- درد پشت گوش
- سفتی در گردن
- ضعف یا سفتی در یک طرف صورت
علائم فلج بل می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فلج صورت در یک طرف (به ندرت هر دو طرف صورت تحت تأثیر قرار می گیرند)
- از دست دادن کنترل پلک زدن در سمت آسیب دیده
- افتادگی دهان به سمت ناحیه آسیب دیده
- تغییر حس چشایی
- لکنت زبان
- درد در گوش یا پشت گوش
- حساسیت صوتی در سمت آسیب دیده
- مشکل در خوردن یا نوشیدن
بیشت بخوانید: آنچه که باید قبل از جراحی (لیفت) پلک بدانید!
پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث فلج بل می شود. با این حال، ویروس ها و اختلالات سیستم ایمنی ممکن است دلایل احتمالی ایجاد آن باشند.
سکته مغزی
افرادی که سکته مغزی را تجربه می کنند اغلب علائم مشابه مرتبط با فلج بل را تجربه می کنند. با این حال، سکته مغزی معمولاً باعث علائمی می شود که در فلج بل دیده نمی شود. علائم زیر علاوه بر علائم فلج بل می تواند نشان دهنده سکته مغزی باشد:
- تغییرات در سطح هوشیاری
- گیجی
- سرگیجه
- از دست دادن هماهنگی بدن
- تشنج
- تغییرات در بینایی
- ضعف در بازوها یا پاها در یک طرف بد
اغلب اوقات افرادی که سکته مغزی را تجربه می کنند هنوز هم توانایی پلک زدن و حرکت پیشانی خود را در سمت آسیب دیده دارند. اما این مورد در مورد فلج بل صدق نمی کند.
از آنجایی که گاهی اوقات تشخیص سکته مغزی و سایر علل فلج صورت دشوار است، اگر متوجه فلج صورت شدید، باید فرد آسیب دیده را به سرعت نزد پزشک ببرید.
فلج صورت چگونه تشخیص داده می شود؟
تمام علائم خود را با پزشک خود در میان بگذارید و اطلاعاتی را در مورد سایر شرایط بیماری هایی که ممکن است داشته باشید توضیح دهید. همچنین پزشک از شما می خواهد که با بالا بردن ابرو، بستن چشم، لبخند زدن و اخم کردن، سعی کنید عضلات صورت خود را حرکت دهید.
آزمایشاتی مانند الکترومیوگرافی (که سلامت عضلات و اعصاب کنترل کننده آنها را بررسی می کند)، اسکن تصویربرداری و آزمایش خون می تواند به پزشک کمک کند تا علت فلج شدن صورت شما را بفهمد.
سخن آخر
اگرچه بهبودی فلج بل ممکن است شش ماه یا بیشتر طول بکشد، اما اکثر افراد با یا بدون درمان به طور کامل بهبود می یابند. برای افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، دریافت سریع مراقبت های پزشکی می تواند امکان بهبودی کامل با آسیب محدود به مغز و بدن را تا حد زیادی بهبود بخشد. اقدامات توانبخشی و پیشگیرانه بسته به نوع و شدت سکته مغزی شما متفاوت خواهد بود.
متأسفانه، حتی با وجود تمام گزینه های فعلی برای درمان، برخی از موارد فلج صورت ممکن است هرگز به طور کامل از بین نرود. برای این افراد، فیزیوتراپی و مراقبت از چشم می تواند به جلوگیری از آسیب بیشتر و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
منبع: healthline – medicalnewstoday
