این لکه ها بر خلاف نامشان (لکه های کبدی) چندان به سلامت کبد مربوط نیستند. این لکه ها به صورت قهوه ای تیره، خاکستری یا لکه های سیاه روی پوست دیده می شوند. برای کسب اطلاع بیشتر درباره این لکه ها و نحوه پیشگیری و درمان آن با ما همراه باشید.
لکه های کبدی چیست؟
با افزایش سن، ممکن است لکه های قهوه ای یا سیاه روی پوست شما ظاهر شود. این لکه ها به ویژه در صورت و پشت (مناطقی که در معرض آفتاب قرار می گیرند) دیده می شوند. به این لکه ها لنتیژین یا لکه های کبدی می گویند. لنتیگو هم می تواند در طی سالیان بسیار، آهسته رشد کنند و هم به طور ناگهانی ظاهر شود.
بیشتر بدانید: رابطه پوست با کبد و تاثیر آن در سلامت و زیبایی پوست
انواع لکه های کبدی
چند نوع مختلف لنتیژین وجود دارد. انواع آن براساس علت و مکانی که در بدن شما ظاهر می شوند، متفاوت است:
1- لنتیگو سیمپلکس یا حالت کک مک (Lentigo simplex)
متداول ترین نوع آن لنتیگو سیمپلکس است. لکه ها روی تنه، بازوها و پاها ظاهر می شوند. Lentigo simplex اغلب از بدو تولد یا در دوران کودکی شروع می شود.
2- لکه های کبدی خورشیدی
این لکه ها ناشی از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید است. این نوع در افراد بالای 40 سال معمول است، اما افراد جوان نیز می توانند به آن مبتلا شوند. این اتفاق زمانی می افتد که اشعه ماوراء بنفش باعث تکثیر سلول های رنگی به نام ملانوسیت در پوست شود.
عدس خورشیدی در نواحی که بدن در معرض آفتاب باشند، مانند: صورت، دست ها، شانه ها و بازوها ظاهر می شود. لکه ها ممکن است با گذشت زمان رشد کنند. لنتیژین های خورشیدی را گاهی لکه های کبدی یا لکه های پیری می نامند.
3- لکه جوهری
لکه جوهری، پس از آفتاب سوختگی، افرادی که دارای پوستی با رنگدانه روشن هستند، ظاهر می شود.
4- لکه های تخت برنزه
- استفاده از لامپ های برنزه کننده و تخت های برنزه کننده نیز در ایجاد لکه های کبدی بر روی پوست موثر می باشد.
- هم چنین در مناطقی از پوست که در معرض اشعه پرتو درمانی (جهت درمان سرطان) قرار گرفته اند، لکه های کبدی ایجاد می شود.
بیشتر بدانید: روش های برنزه کردن پوست + نکاتی که لازم است بدانید!
عوامل موثر در ایجاد لکه های کبدی
چندین سندرم ارثی نیز می توانند باعث ایجاد لکه های کبدی (لنتیگو) شوند، از جمله:
1- سندرم Bannayan-Riley-Ruvalcaba:
این وضعیت باعث بزرگتر شدن سر، تومورهای غیرسرطانی و ایجاد لکه های تیره در بدن می شود.
2- سندرم کودن
این اختلال باعث می شود بسیاری از رشد های غیرسرطانی به نام هامارتوم در بدن ایجاد شود.
3- سندرم نونان
این شرایط باعث می شود، لنتیژین ها در بسیاری از نقاط مختلف بدن ایجاد شوند.
4- سندرم پوتز-جگرز (Peutz-Jeghers)
سندرم پوتز-جگرز، باعث رشد تومورهای غیر سرطانی در معده و روده می شود. کودکان مبتلا به سندرم پوتز-جگرز اغلب لکه های تیره کوچکی در صورت خود دارند.
5- گزرودرما پیگمنتوزوم (Xeroderma pigmentosum)
این سندرم باعث حساسیت فوق العاده افراد به اشعه ماوراء بنفش ناشی از نور خورشید می شود. به همین دلیل ممکن است پس از گذشت چند دقیقه در معرض آفتاب، دچار آفتاب سوختگی و ایجاد لکه شوید. به آن ها نیز عدس گفته می شود، زیرا لکه ها از نظر رنگی به عدس شباهت دارند.
جلوگیری از لکه های کبدی (لنتیگو)
- برای جلوگیری از ایجاد لکه ها، سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آفتاب خودداری کنید، مخصوصاً در ساعات اوج آفتاب بین 10 صبح تا 2 بعد از ظهر.
- در صورتی که در آفتاب مشغول فعالیت هستید، همیشه از کرم ضد آفتاب با محافظت UVA / UVB استفاده کنید.
- همچنین لباس ضد آفتاب و کلاه لبه پهن بپوشید.
برای خرید انواع ضد آفتاب می توانید از محصولات «فروشگاه زیپلین» دیدن کنید.
علائم لکه های کبدی
لنتیگو باعث ایجاد لکه های صاف در بدن می شود. این لکه ها معمولاً به رنگ برنز، قهوه ای یا سیاه هستند. ممکن است دارای لبه های گرد یا ناهموار نیز باشند. لکه ها (لنتیژین ها) بسته به علت آن ها می توانند در مناطق مختلف بدن شما ظاهر شوند. هم چنین خارش ندارند و علائم دیگری نیز ایجاد نمی کنند.
علل ایجاد لکه ها چیست؟
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش می تواند باعث ایجاد لکه های کبدی (لنتیگو) شود. افرادی که شرایط زیر را دارند به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا خواهند شد:
- افرادی که دارای پوستی روشن هستند.
- کسانی که در معرض آفتاب زیاد قرار می گیرند یا سابقه چندین بار آفتاب سوختگی داشته اند.
- افرادی که در فضای بسته خود را برنزه می کنند.
- اشخاصی که فتوتراپی یا پرتودرمانی داشته اند.
- در برخی موارد دیگر، یک سندرم ارثی می تواند باعث ایجاد لکه ای کبدی (لنتیژین) شود.
نکته: افراد در هر سنی و از هر جنسیتی می توانند به لنتیژین مبتلا شوند.
نحوه تشخیص آن چگونه است؟
اگرچه لنتیژین ها معمولاً بی ضرر هستند، اما لازم است توسط متخصص پوست معاینه شوید تا مطمئن شوید سرطان پوست ندارید. گاهی اوقات لنتیگو و ملانوم سرطان پوست به سختی قابل تشخیص هستند.
- پزشک ابتدا شکل ظاهری لکه ها را بررسی می کند.
- برای اطمینان از این که لکه ها سرطان پوست نیستند، نمونه برداری لازم است، انجام شود. (در طول این آزمایش، پزشک ناحیه آسیب دیده پوست را بی حس کرده و سپس قطعه کوچکی از لکه را برمی دارد. این بافت به آزمایشگاه می رود تا از نظر سرطان و سایر بیماری های پوستی بررسی شود).
درمان لکه های کبدی (لنتیگو)
این لکه ها معمولاً نگران کننده نیستند، بنابراین نیازی به درمان نیست. با این حال، ممکن است برخی افراد به دلایل زیبایی بخواهند لکه ها را کم رنگ تر یا حذف کنند.
برای کم رنگ کردن یا از بین بردن لنتیژین ها، متخصص پوست می تواند یکی از این روش های درمانی را توصیه کند:
- داروهایی مانند کرم های سفید کننده حاوی هیدروکینون یا رتینوئیدها (ترتینوئین)
- لایه برداری شیمیایی
- لیزر یا نور پالس درمانی شدید برای از بین بردن ملانوسیت ها
- انجماد (سرما درمانی) برای از بین بردن ملانوسیت ها
سخن آخر
- لکه های کبدی غیر سرطانی و معمولاً بی ضرر هستند.
- اگر پوست شما در معرض آفتاب باشد، با گذشت زمان لکه های جدیدی ایجاد می شود. پس از پوست خود مراقبت کنید.
- در بعضی از افراد، ایجاد لکه های کبدی به سایر شرایط سلامتی نیز مربوط است.
- هم چنین شدت لکه های کبدی به شرایطی که لکه ها ایجاد می کنند، نیز بستگی دارد.
منبع: healthline.com