طبق آکادمی پوست آمریکا، آکنه شایع ترین بیماری پوستی است، گرچه آکنه بیماری تهدید کننده زندگی نیست، اما می تواند دردناک باشد، به ویژه در موارد شدید. همچنین می تواند باعث پریشانی عاطفی شود.
بنابراین آگاهی از نوع مرحله و شدت آکنه به شما کمک می کند تا بهترین و مؤثرترین روش درمانی را برای پوست خود تعیین کنید. در ادامه این مطلب به بررسی دلایل ایجاد، انواع آکنه و شدت آن می پردازیم، با ما همراه باشید.
آکنه چیست؟
پوست شما سوراخ های کوچکی به نام منافذ دارد که می تواند توسط چربی، باکتری ها، سلول های مرده پوست و آلودگی مسدود شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ممکن است یک جوش بر روی پوست ایجاد شود. اگر پوست شما به طور مکرر تحت تأثیر این شرایط قرار گرفته باشد، ممکن است دچار آکنه شوید.
انواع مختلف آکنه
انواع آکنه در چندین دسته قرار می گیرند مانند:
- آکنه ولگاریس خفیف
- آکنه روزاسه شدید
- مکانیک آکنه
- آکنه آرایشی و بهداشتی
- جوش صورت
آکنه ولگاریس
آکنه ولگاریس (Acne vulgaris)، همان جوش های رایج است. اگر پوست شما به صورت مداوم در حال تاول زدن (جوش زدن) می باشد، به احتمال زیاد مبتلا به آکنه ولگاریس هستید. افراد مبتلا به آکنه ولگاریس مرتباً دچار جوش های سرسفید، جوش های سرسیاه و جوش های ملتهب و قرمز می باشند.
آکنه ولگاریس می تواند روی صورت، پشت، شانه ها و لگن شما ظاهر شود. این نوع آکنه می تواند در ابتدا به صورت خفیف شروع شود، اما به سرعت به انواع شدیدتر پیشرفت می کند. به همین دلیل متخصصان پوست به محض مشاهده جوش های پوستی، درمان آکنه را توصیه می کنند.
سخنی از ویلول:
برای درمان موفقیت آمیز آکنه، باید بدانید که با چه نوعی از آن سر و کار دارید. بیشتر اوقات می توانید آکنه ولگاریس خفیف را تحت کنترل محصولات آکنه از داروخانه قرار دهید. اما جهت تضمین از بهبود پوست خود به متخصص پوست مراجعه کنید.
1- آکنه کومدونال (Comedonal)
آکنه کومدونال زیرمجموعه آکنه ولگاریس است. اگرچه به جای داشتن جوش های ملتهب، دچار ناصافی، جوش های سرسیاه و میلیا (توده‌ها یا غده‌های کوچک سفید و زردی هستند که بر روی پوست تشکیل می شوند) خواهید شد. این نوع آکنه ممکن است در هر نقطه از صورت یا بدن اتفاق بیفتد و شدت آن از بسیار خفیف تا بسیار شدید ممکن است باشد.
2- آکنه کیستیک
این شدیدترین نوع آکنه ولگاریس است. ممکن است در هر نقطه از صورت یا بدن ایجاد شود. با آکنه کیستیک، التهاب و لکه های بزرگ دردناک (یا کیست) خواهید داشت.
آکنه کیستیک ها معمولا عمیق تر از جوش های معمولی بر روی پوست شما رخ می دهد، هم چنین هفته ها طول می کشد تا بهبود یابد و می تواند آسیب زیادی به پوست وارد کند. از آن جا که آن ها بسیار عمیق هستند، درمان موضعی آن چندان مؤثر نیست. در عوض، داروهای خوراکی مانند Accutane (ایزوترتینوئین) بهترین گزینه برای درمان آن می باشد.
3- آکنه ندولار
آکنه ندولار نوع دیگری از آکنه ولگاریس است. این نوع آکنه باعث شکستگی ها، لکه های بزرگ، سخت و عمیقی هستند که ندول نامیده می شوند.
هر کسی می تواند دچار آکنه ندولار شود، چه زن و چه مرد و در هر سنی، اما بسیاری از خانم ها دقیقاً قبل از چرخه ماهانه (پریودی) چند شکستگی ندولی دارند. دقیقاً مانند آکنه های کیستیک، آکنه های ندولار نیز باید توسط متخصص پوست مشاهده شوند. اگر به طور منظم دچار شکستگی های ندولار می شوید، برای کنترل آن ها نیاز به داروی تجویز شده آکنه دارید.
آکنه روزاسه
آکنه روزاسه، نوعی آکنه است که معمولاً بعد از 30 سالگی رخ می دهد، فقط در صورت اتفاق می افتد. این نوع آکنه در خانم ها بیشتر دیده شده است. اما در صورتی که در آقایان ایجاد شود شدت آن زیاد است.
بیشتر بدانید: آزلائیک اسید؛ هر آنچه برای بهبود آکنه، روزاسه و رنگدانه ها باید بدانید
علائم آکنه روزاسه
با روزاسه، ممکن است دچار ناصافی و جوش شوید، اما علائم دیگری را نیز مشاهده خواهید کرد:
- صورت قرمز
- برافروختگی
- ظاهر شدن رگ های خونی کوچک در بینی و گونه ها
شرایطی که می تواند علائم شما را بدتر کند:
- استرس
- قرار گرفتن در معرض آفتاب (در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب مستقیم از کرم ضد آفتاب با حداقل spf30 استفاده کنید).
- خوردن غذاهای پرادویه
- نوشیدن مایعات گرم
کسانی که روزاسه خفیف دارند، حتی ممکن است ندانند که به آن مبتلا هستند. در صورت عدم درمان به موقع می تواند به شکل های شدیدتری پیشرفت کند. مثلا: باعث ایجاد التهاب و حتی مشکلات چشمی شود، بنابراین بهتر است که نوع آکنه شما توسط یک متخصص پوست بررسی شود.
مکانیک آکنه
جوش مکانیکی نوعی آکنه است که در صورت وجود گرما، فشار یا اصطکاک بیش از حد بر روی پوست ایجاد می شود. این نوع آکنه در بدن شایع است اما ممکن است در صورت نیز ایجاد شود.
گاهی به آن آکنه های ورزشی می گویند، زیرا به لطف کلاه ایمنی و بالشتک های ورزشی ممکن است ایجاد شود. این آکنه در جوانان ورزشکار شایع است. هر چیزی که گرما را به دام بیاندازد و به پوست بمالد می تواند باعث ایجاد جوش های مکانیکی شود.
مکانیک آکنه خفیف، با محصولات بدون نسخه (OTC) قابل درمان است. در حالی که در نوع شدیدتر باید توسط متخصص پوست مشاهده شود.
آکنه آرایشی و بهداشتی
با توجه به نحوه نام گذاری آکنه آرایشی و بهداشتی، احتمالاً می توانید حدس بزنید که چه عواملی باعث ایجاد این نوع آکنه می شود. محصولات آرایشی مانند کرم ها و مرطوب کننده ها و حتی برخی از محصولات مراقبت از مو باعث ایجاد آکنه های آرایشی و بهداشتی (صورت) می شود.
در این نوع آکنه پوست شما دچار ناصافی و جوش های سر سیاه خواهد شد. این نوع آکنه با محصولات معمول درمان خواهد شد، اما در ابتدا باید استفاده از مواد آرایشی آزار دهنده را متوقف کنید تا شاهد بهبود پوست باشید.
جوش صورت
هر کسی در برخی شرایط و موارد، یک جوش را تجربه کرده است. برای درمان آن می توانید با پزشک مشورت کنید. پزشک می تواند به شما کمک کند تا عوامل محرک پوست خود را بشناسید و از بروز دوباره آن پیشگیری کنید.
بیشتر بدانید: رفع جوش ها با روش های سریع و مدرن!
عواملی که باعث بروز آکنه می شوند؟
آکنه زمانی اتفاق می افتد که منافذ پوست شما با چربی، پوست مرده یا باکتری مسدود شود. هر منفذ پوست شما شکافی به فولیکول دارد. فولیکول از مو و غده چربی (روغنی) تشکیل شده است.
غده چربی در انتهای ریشه مو باعث آزاد شدن سبوم (چربی) می شود و چربی های آزاد شده از طریق منافذ بر روی سطح پوست قرار می گیرند و پوست را چرب و نرم نگه می دارند. در صورت عدم نظافت و برخی شرایط دیگر این منافذ مسدود شده و تجمع سبوم (چربی) در زیر پوست باعث ایجاد انواع آکنه می شود. برخی شرایطی که به مسدود شدن سبوم می انجامد عبارت اند از:
- در صورتی که غده چربی بسیار فعال بوده و بیش از حد چربی تولید کند.
- سلول های مرده سطح پوست، منافذ پوست شما را مسدود کرده باشند.
- تجمع باکتری ها در منافذ سطح پوست به علت عدم نظافت صحیح.
این مشکلات به ایجاد جوش کمک می کند. هنگامی که باکتری در منافذ مسدود شده رشد می کند و چربی قادر به فرار نیست، بنابراین یک جوش ظاهر می شود.
عوامل خطر آکنه چیست؟
بسیاری از مردم معتقدند که غذاهایی مانند شکلات یا سیب زمینی سرخ کرده در ایجاد آکنه نقش دارند. اگرچه هیچ پشتیبانی علمی برای این ادعاها وجود ندارد. عوامل خطری که برای ایجاد آکنه وجود دارد شامل:
- تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ یا بارداری
- داروهای خاص مانند: قرص های خاص ضد بارداری یا کورتیکواستروئیدها
- یک رژیم غذایی سرشار از قندهای تصفیه شده یا کربوهیدرات ها، مانند: نان و چیپس
- داشتن والدینی که آکنه دارند
افراد در دوران بلوغ بیشتر در معرض ابتلا به انواع آکنه هستند. زیرا در این مدت، بدن شما دچار تغییرات هورمونی می شود. این تغییرات می تواند تولید چربی را تحریک کند و منجر به افزایش خطر آکنه شود. آکنه های هورمونی مربوط به بلوغ معمولاً زودتر فروکش می کنند، یا حداقل در بزرگسالی بهبود می یابند.
نحوه تعیین شدت آکنه چگونه است؟
هیچ راهی جهانی و هیچ گونه آزمایشی برای تعیین شدت و طبقه بندی آکنه وجود ندارد. این بدان معنی است که هر متخصص مراقبت از پوست، شدت آکنه را به روش کمی متفاوت طبقه بندی می کند.
یک متخصص پوست این کار را با یک بازرسی بصری ساده از پوست شما انجام می دهد. شدت آکنه شما در زمان های متفاوت می تواند بین خفیف، متوسط و شدید متغیر باشد. پرکاربردترین و ساده ترین روش طبقه بندی آکنه نسبتاً ساده، به این روش است: خفیف، متوسط و شدید. در ادامه به توضیح مختصری درباره هر کدام می پردازیم:
1- آکنه خفیف
اگر پوست شما دارای جوش های سر سیاه و ناهموار و حتی یک جوش ملتهب اینجا و آنجا هست، اما به طور کلی لکه های شما گسترده نیست، شما دچار آکنه خفیف شده اید.
خبر خوب این است که آکنه خفیف را اغلب می توان با محصولات بدون نسخه یا درمان خانگی درمان کرد. بهتر است که آکنه خفیف به موقع درمان شود، زیرا آکنه خفیف می تواند به شکل های شدیدتری پیشرفت کند.
2- آکنه متوسط
با آکنه متوسط، آسیب ها بیشتر دیده می شود. ممکن است هنوز پوستی ناصاف و جوش های سر سیاه داشته باشید، اما به طور مرتب دچار پاپول ها و جوش های ملتهب نیز می شوید.
احتمالاً شما در تلاش هستید تا آکنه خود را با محصولات بدون نسخه (OTC) کنترل کنید. محصولات بدون نسخه به اندازه کافی برای درمان این نوع آکنه قوی نیستند. معمولا داروهای تجویزی برای پاکسازی آکنه های متوسط لازم هستند.
3- آکنه شدید
در صورتی که به آکنه شدید مبتلا شده باشید، پوست شما دچار التهاب شده، لکه ها بزرگ تر و رنگ آن قرمز تر و متورم تر می شوند. بنابراین اگر به آکنه شدید مبتلا هستید، به یک متخصص پوست مراجعه کنید. کنترل آکنه شدید دشوارتر است و برای این کار به درمان نسخه ای نیاز دارید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
آکنه تنها مشکل پوستی نیست که باعث ایجاد جوش و التهاب بر روی صورت می شود. بسیاری از بیماری های پوستی وجود دارد که باعث ایجاد جوش، برجستگی های قرمز یا جوش های سفید روی پوست می شود.
این نکته را بدانید که آکنه ولگاریس در آن نواحی ایجاد نمی شود. اگر “آکنه” در مکان های عجیب و غریب مانند پاها، زیر بغل، پوست سر، دست ها یا پاها، معده یا ناحیه شرمگاه ظاهر می شود، بیشتر احتیاط کنید.
حتی اگر تاول ها (جوش ها) در مناطق معمول آکنه (صورت و گردن، پشت، شانه ها، لگن) باشد، اگر 100 درصد مطمئن نیستید که آکنه است، برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
سخن آخر
فکر نکنید که آکنه فقط مشکل نوجوانان است. اگر چه آکنه بیشتر در سال های نوجوانی دیده می شود، اما ممکن است در هر زمان از زندگی، از تولد تا بزرگسالی بروز کند.
جالب اینجاست که آکنه در مراحل مختلف زندگی متفاوت است و متناسب با سن به درمان های خاصی نیز نیاز دارد. برای درمان انواع آکنه با متخصص پوست مشورت کنید تا یک برنامه درمانی موثر برای نوع آکنه خود تنظیم کنید.
