در اثر گرفتگی فولیکول های مو، برجستگی های ریزی بر روی سطح پوست ایجاد می شود که به آن جوش های سر سیاه می گویند. سطح آن تیره یا سیاه به نظر می رسد و بسیار کوچک هستند که تجمع آن ها در سطح پوست باعث تیرگی و سیاهی پوست می شود. در این مقاله همراه ما باشید، تا شما را با جوش سر سیاه و علل ایجاد + روش های پیشگیری و درمان آن آشنا کنیم.
جوش سر سیاه چیست؟
هر فولیکول مو در زیر پوست حاوی یک غده چربی (سبوم) است که چربی تولید می کند. ترشح این چربی که سبوم نام دارد، به لطافت پوست شما کمک می کند. اما اگر سلول های مرده سطح پوست و چربی ترشح شده توسط سبوم، راهی برای خارج شدن نداشته باشند و در دهانه فولیکول جمع شوند، باعث ایجاد برجستگی به نام کمدو می شوند.
بنابراین، هنگامی که فولیکول مو در سطح پوست باز شود، قرار گرفتن در معرض هوا باعث می شود که پلاگین، سیاه به نظر برسد. به این موارد جوش سر سیاه می گویند. اما، اگر پوست باز نشود به آن جوش سر سفید می گویند.
نواحی بروز جوش های سر سیاه
جوش سر سیاه نوعی آکنه خفیف هستند و معمولاً روی صورت به ویژه روی بینی و چانه ایجاد می شوند. اما در برخی موارد ممکن است جوش های سر سیاه در مناطقی دیگر از بدن نیز ایجاد شوند. این موارد شامل:
- پشت
- سینه
- گردن
- بازوها
- شانه ها
علائم جوش های سر سیاه چیست؟
این جوش ها در سطح پوست کمی بزرگ می شوند، اما مانند دیگر جوش ها ملتهب و دردناک نیستند. جوش های سر سیاه به دلیل دارا بودن رنگی تیره، به راحتی روی پوست مشخص می شوند. اما، وقتی باکتری ها به انسداد فولیکول مو حمله می کنند، باعث ایجاد قرمزی و التهاب می شوند.
چه عواملی باعث ایجاد جوش های سر سیاه می شود؟
جوش های سر سیاه نوعی آکنه ولگاریس یا آکنه هورمونی می باشند. شایع ترین علت ایجاد جوش های سر سیاه دوران هایی مانند: بلوغ، قاعدگی و بارداری است. زیرا، در این دوران تغییرات هورمونی اتفاق می افتد و تولید غده سبوم بیشتر می شود.
برخی دیگر از عواملی که می تواند احتمال بروز آکنه و جوش های سر سیاه را افزایش دهند را در این جا بیان کرده ایم. این موارد شامل:
- هنگامی که سلول های مرده سطح پوست از بین نروند، باکتری های پروپیونی باکتریوم آکنه بر روی سطح پوست تجمع می کنند. در نتیجه، تجمع باکتری ها در سطح پوست، موجب تحریک فولیکول های مو در زیر پوست شده و باعث ایجاد جوش می شوند.
- هم چنین برخی معتقدند آنچه می خورید یا می نوشید، مانند: کربوهیدرات ها، لبنیات و غذاهایی که سطح قند خون را افزایش می دهند، می توانند بر ایجاد آکنه تأثیر بگذارند. اما، محققان متقاعد نشده اند که این ها ارتباط قوی برای ایجاد آکنه داشته باشند.
- مصرف برخی داروها مانند: کورتیکواستروئیدها، لیتیوم یا آندروژن ها.
- تغییرات هورمونی هنگام مصرف قرص های ضد بارداری، موجب بروز آکنه می شود.
روش های درمان جوش های سر سیاه
درمان جوش های سر سیاه معمولاً به سه روش خانگی، بدون نسخه و پزشکی صورت می گیرد. در ادامه به توضیح مختصری در این باره می پردازیم:
استفاده از روش های خانگی
نحوه درمان آن به شیوه خانگی به دو روش استخراج جوش های سر سیاه و هم چنین استفاده از ماسک های خانگی رایج است. در ادامه به توضیح مختصری در این باره می پردازیم:
1. استخراج جوش های سر سیاه:
اگر مصمم به استخراج جوش های سر سیاه در خانه هستید، بهتر است قبل از انجام آن، به چند نکته توجه کنید. که شامل موارد زیر است:
- در هنگام استخراج جوش های سر سیاه از پنبه یا دستمال استفاده کنید تا بتوانید به دو طرف جوش به طور یکسان فشار وارد کنید.
- سپس با یک حرکت تکان دهنده (ماساژور مانند) با احتیاط جوش ها را فشار دهید.
- هم چنین جهت شل شدن و نرم شدن پوست و استخراج راحت آکنه، این کار را بعد از دوش گرفتن و در یک اتاق گرم و بخاردار مانند: حمام انجام دهید.
- تنها، یک روش درمانی را دنبال کنید و منتظر بهبود آن باشید.
موارد هشدار!
در حالی که استخراج جوش های سر سیاه در خانه امکان پذیر است، اما ما به شما انجام این شیوه را به چند دلیل در خانه توصیه نمی کنیم. دلایل، شامل موارد زیر می باشد:
- انجام این کار هم دشوار و هم زمان بر است.
- تخلیه جوش های سر سیاه نسبت به جوش های دیگر سخت تر است. زیرا اغلب چسبناک و کم مایع است و ممکن است در هنگام استخراج جوش ها، مقداری از چرک تخلیه شود. اما هسته آکنه می تواند در پوست باقی بماند. بنابراین، برای استخراج صحیح آن در خانه نیاز به تمرین زیاد دارید.
- هم چنین اگر به شیوه غلط جوش های سر سیاه را استخراج کنید، آن را بیشتر به داخل اپیدرم وارد می کنید که این احتمال عفونت بیشتری را ایجاد می کند. در نتیجه، می تواند باعث آسیب بیشتری به پوست شود.
2. استفاده از ماسک
شما می توانید علاوه بر استخراج برای درمان آن از ماسک ها نیز استفاده کنید. در ادامه به توضیح مختصری درباره هرکدام می پردازیم.
از ماسک زغال استفاده کنید
برای درمان جوش های سر سیاه می توانید از ماسک استفاده کنید. بریت کیمینز توصیه می کند، از ماسک های زغالی استفاده کنید. زیرا، ماسک های زغالی به اعماق پوست نفوذ می کنند و چربی و سایر ناخالصی ها را بیرون می کشند.
بیشتر بدانید: فواید ماسک زغال برای پوست + روش تهیه!
از ماسک سفالی استفاده کنید
ماسک های سفالی اغلب در موارد ضروری برای پوست چرب در نظر گرفته می شوند. زیرا، استفاده از ماسک های سفالی موجب بیرون کشیدن چربی و سموم از پوست می شود که به از بین بردن منافذ پوست کمک می کند.
هم چنین برخی ماسک های سفالی حاوی گوگرد نیز هستند. گوگرد ماده دیگری است که برای تجزیه سلول های مرده پوست که جوش های سر سیاه را تشکیل می دهند، کار می کند.
نکته: مهم نیست که کدام ماسک را انتخاب می کنید، می توانید هفته ای یک بار علاوه بر درمان لایه بردار یک یا دو بار در هفته، از آن استفاده کنید.
استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC)
علاوه بر درمان خانگی، برای از بین بردن جوش های سر سیاه می توانید از محصولات موضعی حاوی اسید سالیسیلیک که به صورت کرم، ژل و پد مستقیماً روی پوست شما قرار می گیرند استفاده کنید.
1- مصرف بنزوئیل پراکسید
وقتی صحبت از درمان های بدون نسخه (OTC) می شود، احتمالاً به فکر مصرف محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید می افتید. مسئله این است که مصرف بنزوئیل پراکسید برای انواع آکنه موثر نیست. بنابراین، وقت خود را با مصرف بنزوئیل پراکسید هدر ندهید.
خاصیت مصرف بنزوئیل پراکسید کاهش تورم آکنه های التهابی (کیست ها و جوش های چرکی) است. با این حال، جوش های سرسیاه التهابی در نظر گرفته نمی شوند. همچنین، این جوش ها توسط باکتری ها ایجاد نمی شوند، بنابراین محصولات دارای بنزوئیل پراکسید برای رفع این مشکل خیلی مفید نیستند.
2- از محصولات حاوی اسید سالیسیلیک استفاده کنید
سالیسیلیک اسید ماده ترجیحی برای درمان جوش های سر سیاه و جوش های سر سفید می باشد. با انتخاب یک پاک کننده روزانه حاوی اسید سالیسیلیک، می توانید کثیفی روزانه، چربی سطح پوست و مواد آرایشی را حذف کنید.
بریت کیمینز: خاطر نشان می کند که استفاده از محصولات حاوی اسید سالیسیلیک به ویژه برای کسانی که پوست خشک دارند، مفید است.
بنابراین، به جای بنزوئیل پراکسید، به دنبال محصولاتی باشید که حاوی اسید سالیسیلیک هستند. زیرا، استفاده از این محصولات موجب خشک کردن چربی اضافی سطح پوست می شود.
در نتیجه می توانید باکتری های سطح پوست که موجب ایجاد جوش های سر سیاه شده اند، را از بین ببرید. هم چنین، اکثر آن ها ارزان و به راحتی در دسترس هستند.
پس، اگر صورت خود را دو بار در روز می شویید، سعی کنید فقط یک بار در روز از پاک کننده ای استفاده کنید که دارای اسید سالیسیلیک باشد.
مشاهده محصولات حاوی سالیسیلیک اسید
نکته: بسیاری از افراد به اسید سالیسیلیک حساسیت دارند. ممکن است هر چند روز یک بار بیشتر از این نتوانید استفاده کنید. اگر همچنان به آن واکنش نشان می دهید، استفاده از آن را متوقف کنید.
استفاده از روش های پزشکی
اگر از درمان های خانگی و داروهای بدون نسخه نتیجه نگرفتید و تغییری مشاهده نکردید، با مراجعه به کلینیک پوست می توانید ایمن ترین و کارآمد ترین روش درمان جوش سر سیاه را انتخاب کنید. این موارد عبارت اند از:
1- استفاده از داروهای حاوی ویتامین A
اگر درمان های بدون نسخه (OTC) باعث بهبود آکنه شما نشد، ممکن است پزشک پیشنهاد کند که از داروهای تجویز شده قوی تری که حاوی ویتامین A هستند و از ایجاد پلاگین در فولیکول های مو جلوگیری کرده و باعث افزایش سریع گردش سلول های پوست می شوند، استفاده کنید.
این داروها مستقیماً روی پوست شما استفاده می شوند و می توانند شامل موارد زیر باشند:
- ترتینوئین
- تازاروتن
- آداپالن
هشدار!
افراد در صورت استفاده از محصولات حاوی ویتامین A، ممکن است دچار التهاب، قرمزی و حساس به نور مستقیم خورشید شوند. بنابراین، جهت پیشگیری از التهاب بهتر است قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، از ضد افتاب استفاده کنید.
هم چنین ممکن است پزشک نوع دیگری از داروهای موضعی که حاوی بنزوئیل پراکسید و آنتی بیوتیک است، تجویز کند.
2- لایه برداری شیمیایی
از لایه بردارهای شیمیایی به طور سنتی برای مزایای ضد پیری مانند کاهش لکه های پیری و خطوط ریز استفاده می شود. در طول لایه برداری، یک محلول شیمیایی قوی روی پوست شما قرار می گیرد. با گذشت زمان، لایه های بالایی پوست حذف می شوند و پوست صاف تری را در زیر آن نشان می دهند.
اگرچه این روش درمانی اصلی، برای رفع جوش های سر سیاه نیست، اما لایه برداری شیمیایی می تواند سلول های مرده پوست را از بین ببرد و منافذ باز بزرگ شده را کوچک کند.
3- استفاده از رتینوئیدهای موضعی
با مصرف رتینوئیدها چرخه سلولی پوست تقویت شده و منافذ شاداب تر و کوچکتری خواهیم داشت. هم چنین این فرآیند، می تواند سایر محصولات OTC را با کمک به آن ها برای ورود بهتر به فولیکول، موثرتر کند.
بریت کیمینز: توصیه من به شما این است، اگر پوستی خشک دارید، به طور کلی از مصرف لایه بردارهای قوی مانند: رتینوئیدها خودداری کنید.
4- لایه برداری با AHA و BHA
در گذشته، شاید شنیده باشید که لایه برداری اثر منفی بر آکنه دارد. این می تواند برای آکنه های التهابی درست باشد. زیرا این روند می تواند باعث قرمزی و تحریک بیشتر شود.
اما، شما می توانید برای رفع جوش های سر سیاه به جای این که به دنبال اسکراب های خشن باشید، روی اسیدهای هیدروکسی آلفا و بتا (AHA و BHA) تمرکز کنید. اسید گلیکولیک متداول ترین نوع AHA است و اسید سالیسیلیک نوع برجسته BHA است.
هر دو با از بین بردن لایه بالایی پوست شما کار می کنند. از لحاظ تئوری، این می تواند ظاهر چین و چروک ها و لکه های پیری را بهبود بخشد، در حالی که منافذ پوست را تمیز می کند و پوست شما را نرم تر می کند.
بریت کیمینز می گوید: “هر دو AHA و BHA به عنوان لایه برداری سطحی عالی هستند. AHA ها و BHA ها، لایه سطحی پوست را درمان می کنند و بنابراین برای استفاده در انواع پوست ایمن هستند.
5- استخراج حرفه ای جوش ها
متخصصان پوست یا متخصصان مراقبت از پوست که به طور ویژه آموزش دیده اند از ابزار خاصی به نام دستگاه حلقه گرد برای از بین بردن پلاگین ایجاد کننده جوش سر سیاه استفاده می کنند. بعد از این که پلاگین ایجاد کننده جوش سر سیاه در دهانه کوچک حلقه گرد، قرار گرفت، پزشک با فشار نسبتاً آرامی به استخراج آن اقدام می کند.
حتی ممکن است برای جلوگیری از بازگشت جوش های سر سیاه، یک سری درمان های درم ابریژن یا رتینوئیدهای تجویز شده را به شما پیشنهاد دهند.
6- میکرودرم ابریژن
در طی میکرودرم ابریژن، پزشک یا متخصص مراقبت از پوست از ابزاری ویژه استفاده می کند که حاوی یک سطح خشن است تا لایه های بالایی پوست شما را سمباده بکشد. سمباده زدن پوست باعث از بین رفتن گرفتگی هایی می شود که باعث ایجاد جوش سر سیاه شده اند.
7- لیزر و نور درمانی
در روش های درمانی لیزر و نور درمانی، از پرتوهای شدید نور برای کاهش تولید چربی یا از بین بردن باکتری ها استفاده می شود. لیزر و پرتوهای نوری برای درمان جوش های سر سیاه و آکنه، بدون آسیب رساندن به لایه های بالایی پوست به زیر سطح پوست می رسند.
چگونه می توان از بروز جوش های سر سیاه جلوگیری کرد؟
با استفاده از چند ایده زیر می توانید از بروز جوش های سر سیاه بدون صرف هزینه زیاد جلوگیری کنید. این موارد شامل:
1- صورت خود را با شوینده مناسب بشوئید
برای شستن از یک پاک کننده ملایم استفاده کنید که پوست شما را قرمز یا تحریک نکند. برخی از محصولات پاک کننده آکنه دارای مواد ضد باکتری هستند که باکتری های P. acnes را از بین می برند. بنابراین، از محصولات پاک کننده آکنه دارای مواد ضد باکتری استفاده کنید.
2- صورت خود را بیش از حد نشوئید
شستن بیش از 2 بار در روز می تواند پوست شما را تحریک کرده و آکنه را بدتر کند. بنابراین، برای از بین بردن تجمع چربی، صورت خود را هنگام بیدار شدن و قبل از خواب بشویید.
3- اگر موهایتان چرب است، موهایتان را بشوئید
شستن موهایتان را هر روز نیز در نظر بگیرید، مخصوصاً اگر چرب باشد. چربی های مو می توانند باعث مسدود شدن منافذ پوست شوند.
4- از محصولات بدون چربی استفاده کنید
هر محصولی که حاوی چربی باشد می تواند در ایجاد جوش های سر سیاه جدید نقش داشته باشد. برای جلوگیری از وخیم تر شدن مشکل از لوازم آرایش، لوسیون ها و ضد آفتاب های بدون چربی استفاده کنید.
5- با یک محصول مناسب صورت خود را لایه برداری کنید
استفاده از اسکراب های لایه بردار و ماسک می توانند سلول های مرده سطح پوست را از صورت شما پاک کنند و موجب کاهش جوش های سر سیاه شوند. در زمان استفاده از لایه بردارها به دنبال محصولاتی باشید که پوست شما را تحریک نکنند.
6- با استفاده از برس سلول های مرده سطح پوست را بردارید
یک برس پوست می تواند با از بین بردن سلول های مرده اضافی پوست، مزایای لایه برداری مانند: AHA و BHA را فراهم کند.
سوزان ماسيک: متخصص پوست و دانشیار پوست در مركز پزشکی دانشگاه ایالتی اوهایو احتیاط را توصیه می كند. بنابراین، وی توصیه می کند که از برس ها فقط گاهی با شست و شوی ملایم و تمیز کننده استفاده شود و اگر پوست حساس دارید از استفاده برس کاملاً خودداری کنید.
7- با آرایش نخوابید
همه ما می دانیم که پاک کردن آرایش کمی زمان بر و سخت است. با این حال، در پایان یک روز طولانی، آخرین کاری که ممکن است لازم باشد انجام دهید، این است که آرایش خود را پاک کنید. زیرا خوابیدن با آرایش برای پوست مضر است.
برای درمان جوش های سر سیاه چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در حالی که جوش های سر سیاه را می توان در خانه درمان کرد، چند دلیل وجود دارد که ممکن است شما بخواهید به یک متخصص پوست مراجعه کنید. این شامل موارد زیر است:
- اگر محصولات بدون نسخه نتوانند شیوع بیماری را برطرف کنند، وقت آن است که به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
- گاهی اوقات، تلاش برای از بین بردن منافذ در خانه می تواند جوش سیاه را بیشتر به داخل اپیدرم وارد کند و احتمال عفونت را ایجاد کند.
- حتی ممکن است نتوانید عارضه پوستی خود را به عنوان جوش سر سیاه تشخیص دهید و آن را با سایر بیماری های پوستی مانند: گزش و لکه های دیگر اشتباه بگیرید. در نتیجه، درمان اشتباه را شروع خواهید کرد.
هشدار!
از استفاده نوارهای منافذ و سایر روش های استخراج در خانه خودداری کنید.
هر چند برداشتن، خراشیدن و بیرون آوردن هر نوع آکنه غیر مجاز است. اما، هنوز هم، یافتن راهی برای استخراج جوش های سر سیاه مزاحم می تواند وسوسه انگیز باشد.
در سال های اخیر استفاده از ماسک ها، نوارهای منافذ و ابزارهای استخراج که نوید پاک سازی منافذ را دارند، افزایش زیادی پیدا کرده است.
هرچند استفاده از آن ها می تواند به از بین رفتن منافذ پوستی شما کمک کند، اما استفاده از آن می تواند مضراتی داشته باشد.
سخن آخر
هر چند درمان جوش های سر سیاه با روش های خانگی امکان پذیر است، اما بهتر است جهت بررسی، تشخیص دقیق و معرفی درمان مناسب به متخصص پوست مراجعه کنید.
هم چنین در صورتی که با مصرف هر گونه دارویی دچار حساسیت شدید، سریعاً مصرف را قطع کنید و برای پیشگیری از عوارض احتمالی به متخصص مراجعه کنید.
منبع: westcoderm.com – healthline.com