کک و مک چیست؟ چرا ظاهر می شوند؟ + روش های درمان

کک و مک چیست؟ کک و مک ها لکه های قهوه ای کوچکی روی پوست هستند که بیشتر در مناطقی که در معرض آفتاب قرار می گیرد به وجود می آید. در بیشتر موارد، کک و مک بی ضرر است. به طور کلی، کک و مک ها از تحریک پوست به وسیله اشعه ماوراء بنفش (UV) به وجود می آیند.

آن ها نتیجه تولید بیش از حد ملانین اند. پوست شما حاوی سلول هایی به نام ملانوسیت است که رنگدانه ملانین را تولید می کنند. ملانین از پوست شما در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت می کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ملانوسیت ها را تشویق می کند تا ملانین بیشتری تولید کنند.

کک و مک چگونه به وجود می آید؟

هیچ کس با کک و مک به دنیا نیامده است. اما به طور ژنتیکی برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به کک و مک اند. کک و مک ها بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می شوند.

اکثر افرادی که تعداد زیادی کک و مک دارند، دارای پوست روشن هستند. اگرچه هر کسی می تواند به آن مبتلا شود. معمولاً افراد دارای پوست روشن ملانین کمتری نسبت به افرادی که پوست تیره دارند در سطح پوست شان وجود دارد، اما ملانوسیت های آن ها در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب ملانین بیشتری تولید می کنند.

کک و مک ها به طور عمده دو نوع اند: ephelides و solar lentigines. نوع Ephelides نوع رایجی است که اکثر مردم آن را کک و مک می دانند. solar lentigines ها هم لکه های تیره ای هستند که در سنین بالا ایجاد می شوند. این دو نوع کک و مک می توانند شبیه به هم باشند اما از جهاتی مانند نوع رشد با هم متفاوت اند.

Ephelides: این کک و مک ها در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور خورشید و آفتاب سوختگی ایجاد می شوند. آن ها می توانند روی پوست هرکسی که از خود در برابر اشعه UV محافظت نمی کند ظاهر شوند. آن ها بیشتر روی صورت، پشت دست ها و قسمت های بالای بدن ظاهر می شوند. این نوع در بین افرادی که رنگ پوست روشن تر و مو رنگی دارند شایع تر است. افرادی که قفقازی و آسیایی تبار هستند بیشتر مستعد ابتلا به این نوع کک و مک هستند.

solar lentigines: مانند نوع ephelides است، اما این نوع در بزرگسالان بالای 40 سال ظاهر می شود.

چه چیزی شانس شما را برای ایجاد کک و مک افزایش می دهد؟

ابتلا به کک و مک هم به محیط طبیعی و هم به ژنتیک بستگی دارد. قرار گرفتن در معرض آفتاب، می تواند میزان بروز کک و مک را در شما افزایش دهد.

یک منبع معتبر با مطالعه بر روی 523 زن میانسال فرانسوی، دو عنصر وجود کک و مک ephelides را پیش بینی کرد: آفتاب سوختگی مکرر و ژنی به نام MC1R، دستورالعمل های ساخت ملانین را به پوست می دهد. اما این ژن به طور یکسان روی همه افراد تأثیر نمی گذارد. همچنین دو نوع ملانین وجود دارد: فوملانین و ایوملانین.

افرادی که پوست آن ها فئومالانین تولید می کند در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت نمی شوند و بیشتر دارای موارد ظاهری زیر اند:

مو های قرمز یا بلوند
پوست روشن
پوستی که برنزه نمی شود

افرادی که دارای اوملانین بیشتری هستند، پوست آن ها در برابر اشعه ماوراء بنفش بیشتر محافظت می شود و شامل موارد ظاهری زیر اند:

مو های قهوه ای یا سیاه
پوست تیره تر
پوستی که به راحتی برنزه می شود

Solar lentigines

در مورد Solar lentigines ها، مطالعه فرانسوی نشان می دهد که چندین عامل باعث افزایش بروز کک و مک می شود، از جمله:

پوست تیره
ظرفیت برنزه شدن پوست
سابقه کک و مک
قرارگیری در معرض نور خورشید
درمان هورمونی مانند قرص های پیشگیری از بارداری

راه های مقابله با بروز کک و مک

اگر کک و مک دارید و می خواهید آن ها را از بین ببرید، در اینجا چند روش برای درمان آن وجود دارد که می توانید از آن بهره ببرید:

1. استفاده از ضد آفتاب

کرم ضد آفتاب نمی تواند کک و مک های قدیمی شما را درمان کند، اما به جلوگیری از لک های جدید کمک می کند. شما باید در تمام طول سال، حتی زمانی که هوا ابری است، از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. همچنین باید برای تمدید ضد آفتاب اهمیت زیادی قائل شوید.

آکادمی درماتولوژی آمریکا این راهنما را برای استفاده از ضد آفتاب ارائه داده است:

کرم ضد آفتاب باید دارای SPF30 یا بیشتر باشد.
حداقل 15 دقیقه قبل از بیرون رفتن از خانه، کرم ضد آفتاب را روی پوست تمیز خود بمالید.
هر دو ساعت یکبار و بلافاصله پس از شنا یا تعریق زیاد، کرم ضد آفتاب را مجدداً تمدید کنید.

خرید انواع ضد آفتاب از فروشگاه اینترنتی زیپلین

ضد آفتاب ارزان

2. لیزر درمانی

لیزر درمانی با استفاده از پالس های نور متمرکز و شدید برای درمان، مناطق آسیب دیده پوست را هدف قرار می دهد. انواع مختلفی از لیزر درمانی وجود دارد. طبق مطالعه ای در سال 2015، لیزر 1064 Q-Switched Nd YAG برای درمان کک و مک موثر است.
نتایج مطالعه نشان داد درمان با این لیزر در 62 درصد از شرکت کنندگان بیش از 50 درصد از کک و مک ها را روشن تر کرده است.

لیزر درمانی به طور کلی بی خطر است و در آن خطر ایجاد جای زخم بسیار کم است. با این حال، عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است داشته باشد، از جمله:

خارش
ورم
قرمزی
شکنندگی
لایه برداری بیش از حد
عفونت
تغییر در رنگ پوست

اگر سابقه تبخال دهانی دارید، ممکن است قبل از انجام لیزر، نیاز به مصرف داروی ضد ویروسی داشته باشید. این به این دلیل است که لیزر می تواند باعث تحریک تبخال در اطراف دهان شما شود.

ممکن است پزشک قبل از درمان دارو های دیگر یا کرم هایی را برای شما تجویز کند. آن ها همچنین ممکن است توصیه کنند که از برخی دارو ها یا محصولات قبل از انجام لیزر درمانی اجتناب کنید. همچنین با پزشک خود در مورد دارو یا کرم های مورد استفاده خود صحبت کنید.

بهبودی پس از درمان لایه برداری با لیزر ممکن است تا دو هفته طول بکشد. برای دستیابی به نتایج مطلوب، معمولاً چندین جلسه لیزر درمانی نیاز است.

3. Cryosurgery

کرایوسرجری (Cryosurgery) نوعی سرما درمانی است که از سرمای شدید به شکل نیتروژن مایع برای یخ زدن و تخریب سلول های غیرطبیعی پوست استفاده می کند. سرما درمانی به طور کلی بی خطر است و نیازی به بیهوشی و زمان بهبودی ندارد. برخی از عوارض جانبی احتمالی آن عبارتند از:

کاهش رنگدانه های پوست
خونریزی و تاول
گاهی کرایو باعث ایجاد اسکار می شود اما به ندرت

4. کرم روشن کننده موضعی

کرم روشن کننده که کرم سفید کننده یا لایه بردار نیز نامیده می شود، هم بدون نسخه و هم با نسخه پزشک در دسترس است. بسیاری از کرم های روشن کننده حاوی هیدروکینون هستند، عنصری که تصور می شود تولید ملانین را سرکوب کرده و مناطق تیره پوست را روشن می کند.

کرم هیدروکینون موضعی ممکن است باعث موارد زیر شود:

التهاب
خشکی
سوزش
تاول زدن
تغییر رنگ پوست

5. کرم رتینوئید موضعی

کرم رتینوئید یک ترکیب بر پایه ویتامین A است. این کرم برای بهبود پوست آسیب دیده از آفتاب و روشن کردن کک و مک استفاده می شود. به گفته یک تحقیق در سال 2014 توسط یک منبع معتبر، رتینوئید ها ممکن است با جذب اشعه ماوراء بنفش، از پوست در برابر نور نیز محافظت کنند. این ممکن است به جلوگیری از ایجاد کک و مک های جدید نیز کمک کند.

کرم های رتینوئید با نسخه یا بدون نسخه در دسترس هستند. عوارض جانبی شایع آن عبارت اند از:

سرخی
خشکی
سوزش پوست
لایه برداری بیش از حد
حساسیت

6. لایه برداری شیمیایی

لایه برداری یا پیلینگ شیمیایی که در این روش از یک محلول شیمیایی برای لایه برداری مناطق آسیب دیده پوست استفاده می کنند. برای از بین بردن کک و مک، از لایه برداری متوسط پوست با اسید گلیکولیک یا تری کلرواستیک که فقط به لایه های میانی پوست نفوذ می کند استفاده می کنند. هنگامی که پوست آسیب دیده برداشته می شود، پوست جدیدی ایجاد می شود.

لایه برداری شیمیایی ممکن است موقتاً باعث بروز موارد زیر شود:

سوزش
لایه برداری بیش از حد
قرمزی
تحریک پوست
پوسته پوسته شدن
تورم

طبق گفته انجمن جراحی پوست آمریکا، بهبودی پس از لایه برداری متوسط پوست تا دو هفته طول می کشد. شما باید پس از پیلینگ شیمیایی به طور روزانه پوست خود را مرطوب نگه داشته و از پماد های موضعی استفاده کنید. شما همچنین باید تا دو هفته از آنتی بیوتیک استفاده کنید و تا زمانی که پوست شما بهبود نیافته از قرار گرفتن در معرض آفتاب اجتناب کنید.

7.دارو های طبیعی برای درمان کک و مک

چندین درمان طبیعی وجود دارد که مردم برای رهایی از کک و مک استفاده می کنند و معتقد اند مؤثر است. البته هیچ کدام از آن ها از نظر علمی اثبات نشده است. با این حال، بعید به نظر می رسد که خطری داشته باشند، اگر از آن ها به صورت متعادل استفاده شود.

این دارو های طبیعی عبارتند از:

آب لیمو: آب لیمو را مستقیماً با یک پنبه روی پوست خود بمالید و سپس آن را بشویید. گفته شده است که آب لیمو باعث روشن شدن پوست می شود.

عسل: عسل را با نمک یا شکر ترکیب کنید تا اسکراب شود. سپس با آن پوست خود را لایه برداری کنید، همچنین عسل ممکن است به روشن تر شدن لکه ها کمک کند.

دوغ: دوغ را مستقیماً روی پوست خود بمالید. بگذارید 10 دقیقه روی پوست بماند و سپس با آب گرم بشویید. همچنین می توانید با ترکیب دوغ و بلغور جو دوسر ماسک درست کرده و از تاثیر آن استفاده کنید. دوغ دارای اسید لاکتیک است که می تواند به روشن شدن کک و مک های شما کمک کند.

خامه ترش: خامه ترش را مستقیماً روی پوست خود بمالید و بعد از چند دقیقه آن را با آب گرم خوب بشویید تا چربی آن باعث بروز جوش های زیر پوستی نشود. مانند دوغ، خامه ترش نیز حاوی اسید لاکتیک است.

ماست: ماست را مستقیماً روی پوست خود بمالید و بگذارید چند دقیقه بماند و سپس بشویید. ماست هم حاوی اسید لاکتیک است.

پیاز: پیاز را روی پوست خود بمالید و سپس پوست خود را با آب گرم بشویید. پیاز می تواند به عنوان لایه بردار عمل کرده و ممکن است به روشن شدن لکه ها کمک کند.

هنگام استفاده از هر یک از موارد بالا اگر احساس سوزش داشتید، سریعاً استفاده از آن را متوقف کنید.

آیا ممکن است کک و مک خود به خود برطرف شود؟

برخی از کک و مک ها برای مدت طولانی روی پوست شما هستند. برخی دیگر در تابستان به دلیل افزایش نور خورشید برجسته تر می شوند، اما در زمستان یا قرار نگرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید محو می شوند.
کک و مک های ارثی ممکن است با افزایش سن کاهش یابند. همچنین کک و مک های ناشی از آسیب نور خورشید با افزایش سن افزایش می یابد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

کک و مک ها غیر سرطانی هستند، اما ممکن است با سرطان پوست اشتباه گرفته شوند. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید یک عامل خطر برای کک و مک و ملانوم است. ملانوم بیشتر در افرادی با پوست روشن دیده می شود تا افرادی که دارای پوست تیره هستند.

اگر متوجه تغییر اندازه، رنگ یا شکل یک کک و مک شدید، به پزشک یا متخصص پوست خود مراجعه کنید. آن ها می توانند تشخیص دهند که آیا دلیلی برای نگرانی وجود دارد یا خیر.

سخن آخر

کک و مک های رایج معمولاً زیبا هستند، با این حال بسیاری از مردم به دلایل مختلف می خواهند از شر آن ها خلاص شوند. دارو های تهاجمی مانند لیزر درمانی و لایه برداری شیمیایی مؤثر هستند، اما به زمان بهبودی زیادی نیاز دارند و ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کنند.